معرفت فرهنگی اجتماعی

سال دوم، شماره اول، زمستان 1389، صفحه 23 ـ 52

Ma'rifat-i Farhangi Ejtemaii, Vol.2. No.1, Winter 2011

سیدحسین شرف الدین*

چکیده

نهاد به عنوان یکی از عناصر ساختی و یکی از بنیادهای اصیل و رکین نظام اجتماعی بخش قابل توجهی از ادبیات موجود علوم اجتماعی را به خود اختصاص داده است. این موجودیت اجتماعی تاریخی اگر چه تاکنون از منظرهای مختلف مورد بحث و بررسی و واکاوی های مفهوم شناختی و وجودشناختی قرار گرفته است اما با رویکرد درون دینی کمتربدان توجه شده است.

این نوشتار درصدد است تا ضمن مرور ادبیات جامعه شناختی این حوزه به بازخوانی و کاوش تحلیلی مفهوم نهاد، فرایند شکل گیری و هویت یابی، عناصر و مولفه های تشکیل دهنده، ویژگی ها و مختصات، ضرورت های ساختاری و کارکردی، گونه شناسی، آثار و نتایج، جلوه ها و مظاهر عینی، ارتباطات چندگانه نهادها با یکدیگرو با سایر عناصر محیطی؛ نیم نگاهی نیز به خطوط کلی اندیشه اسلامی در این خصوص و مفاهیم متناظر و دارای قرایت معنایی و مصداقی با این مفهوم، درچارچوب قرآن کریم بیافکند.

کلیدواژه ها: نهاد، نیاز، سازمان، شخصیت، جامعه پذیری، کارکرد.

* استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) sharaf@qabas.net

دریافت: 5/7/1390ـ پذیرش: 17/11/1390