صفحه‌ها: 39-
تاریخ دریافت: 1397/11/17تاریخ پذیرش: 1398/03/18
چکیده:
فرهنگ شیعی حاکم بر ایران، در دوره های تاریخی متفاوت و نامشروع دانستن حکومت های استبدادی مبتنی بر ایل یا حمایت های استعماری، موجب گسست دولت و ملت بوده است. دانشمندان در دوره های متفاوت، تجربه های عملی و نظری متفاوتی را با رویکردهای بومی یا برون زا رقم زده اند. مواجهه عملی و نظری علامه مجلسی، مرحوم نائینی و امام خمینی ره، با سه رویکرد اخباری، اصولی و حکومتی در سه دورة متفاوت صفویه، قاجار و پهلوی، مسئلة این پژوهش است. این پژوهش، با رویکرد روش شناختی بنیادین و روش تحلیلی تاریخی، در دو محور عوامل معرفتی و غیرمعرفتی، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از این است که هر سه رویکرد فوق، در نامشروع دانستن حکومت های فوق و اتخاذ رویکردهای ایجابی، از باب دفع افسد به فاسد اشتراک دارند. اما ظرفیت های فقهی نسبتاً متفاوت سه مدل فقه اصلاحی، انتقادی، انقلابی و پیامدهای متفاوتی در عرصه های معرفتی، اجتماعی و سیاسی به دنبال داشته است.
حامد آزادی / کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام hamedazadi29@gmail.com قاسم ابراهیمی پور / استادیار گروه جامعه شناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره ebrahimipoor14@yahoo.com
دریافت: 17/11/1397 - پذیرش: 18/03/1398
چکیده
فرهنگ شیعی حاکم بر ایران، در دوره های تاریخی متفاوت و نامشروع دانستن حکومت های استبدادی مبتنی بر ایل یا حمایت های استعماری، موجب گسست دولت و ملت بوده است. دانشمندان در دوره های متفاوت، تجربه های عملی و نظری متفاوتی را با رویکردهای بومی یا برون زا رقم زده اند. مواجهه عملی و نظری علامه مجلسی، مرحوم نائینی و امام خمینی ره، با سه رویکرد اخباری، اصولی و حکومتی در سه دورة متفاوت صفویه، قاجار و پهلوی، مسئلة این پژوهش است. این پژوهش، با رویکرد روش شناختی بنیادین و روش تحلیلی تاریخی، در دو محور عوامل معرفتی و غیرمعرفتی، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از این است که هر سه رویکرد فوق، در نامشروع دانستن حکومت های فوق و اتخاذ رویکردهای ایجابی، از باب دفع افسد به فاسد اشتراک دارند. اما ظرفیت های فقهی نسبتاً متفاوت سه مدل فقه اصلاحی، انتقادی، انقلابی و پیامدهای متفاوتی در عرصه های معرفتی، اجتماعی و سیاسی به دنبال داشته است. کلیدواژه ها: گسست دولت و ملت، رویکردهای فقهی، فقه اجتماعی، روش شناسی فقه.
آزادی، حامد، ابراهیمی پور، قاسم.(1398) بررسی تطبیقی روش‌شناسی فقها، در مواجهه با مسئلة گسست دولت و ملت در ایران، در دوره‌های صفویه، قاجار و معاصر. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 10(2)، 39-
حامد آزادی؛ قاسم ابراهیمی پور."بررسی تطبیقی روش‌شناسی فقها، در مواجهه با مسئلة گسست دولت و ملت در ایران، در دوره‌های صفویه، قاجار و معاصر". فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 10، 2، 1398، 39-
آزادی، حامد، ابراهیمی پور، قاسم.(1398) 'بررسی تطبیقی روش‌شناسی فقها، در مواجهه با مسئلة گسست دولت و ملت در ایران، در دوره‌های صفویه، قاجار و معاصر'، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 10(2), pp. 39-
آزادی، حامد، ابراهیمی پور، قاسم. بررسی تطبیقی روش‌شناسی فقها، در مواجهه با مسئلة گسست دولت و ملت در ایران، در دوره‌های صفویه، قاجار و معاصر. معرفت فرهنگی اجتماعی، 10, 1398؛ 10(2): 39-
