معرفت فرهنگی اجتماعی

سال هشتم، شماره چهارم، پیاپی 32، پاییز 1396

مصطفی همدانی / دانش آموختۀ خارج فقه و فلسفۀ حوزۀ علمیۀ قم                                       ma13577ma@gmail.com ‏

دریافت: 09/04/1394 ـ پذیرش: 27/09/1394

چکیده

گشودن باب ارتباط در فرهنگ های مختلف، دارای الگوهای متنوعی است که همواره مورد علاقۀ انسان شناسان و فرهنگ کاوان است. این پژوهش با روش تحلیلی – اسنادی و تتبع در آیات قرآن، تفاسیر و نصوص فریقین تلاش نموده است راهبرد اسلامی در آغاز ارتباطات را به عنوان یک نظریۀ هنجاری بر حسب مبانی معرفتی، اجزای فراگرد ارتباطی و روش های انگیزشی تدوین کند. سپس آن را با الگوهای آغاز ارتباط، در نمونه ای تا حد امکان نمایا از فرهنگ های جهان، که با روش هدفمند انتخاب شده مقایسه کند. نتایج تحقیق، تبیین مبانی معرفتی و اجزای فراگرد ارتباطی «سلامْ آغاز» و الگوی هنجاری آن در آغاز ارتباطات کلامی است. در این نظریه پردازی نشان داده شده است: اولاً، «الگوی ارتباطی سلامْ آغاز» به عنوان یک فراگرد ارتباطی کامل (خودبسنده) برای انتشار اسم الهی «سلام» و آثار آن، از امنیت و دوستی و ... است، نه فقط مقدمۀ ارتباط. ثانیاً، این الگو برخلاف تعاریف رایج از ارتباط، در پی اهداف اقناعی صرف نیست. ثالثاً، بدیلی در معنای مندرج در پیام این الگو در سایر فرهنگ ها وجود ندارد.

کلیدواژه ها: نظریۀ هنجاری، ارتباط درون فرهنگی، آغاز ارتباط، سلام، ارتباط سلامْ آغاز.