معرفت فرهنگی اجتماعی

سال هفتم، شماره چهارم، پیاپی 28، پاییز 1395

مهدی محمدی صیفار / دکتری جامعه شناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره seifarm@yahoo.com

محمدهادی همایون / دانشیار فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام

دریافت: 20/1/1395 ـ پذیرش: 19/6/1395

چکیده

مسئله تکثر و تنوع فرهنگی، از مسائلی است که اکثر کشورهای جهان با آن مواجه هستند و تلاش می کنند در عرصه سیاست گذاری اجتماعی، الگوهایی را در پیش گیرند که به انسجام و همبستگی اجتماعی منجر شود. بررسی این مسئله در حکومت شیعی آل بویه، که در قرن چهارم و پنجم هجری، به بخش بزرگی از جغرافیای جهان اسلام را در تسلط داشتند و بیش از یک قرن حکومت کردند و توانستند «رنسانس اسلامی» را ایجاد کنند، دارای اهمیت خاصی برای بهره گیری از تراث اسلامی در راستای تمدن سازی اسلامی است. اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از روش تحلیل مضمون، کدگذاری اولیه، سازمان دهنده، فراگیر و کانونی از داده ها صورت گرفت. سپس، با ترسیم نمودار قالب مضامین و شبکه مضامین و تحلیل آنها، الگوی مورد نظر از سیاست گذاری حکومت آل بویه در برخورد با تنوع فرهنگی (اقوام، ادیان و مذاهب) استنباط و ترسیم گردید. الگوی ترسیم شده، بر اساس «وحدت در کثرت» بود.

کلیدواژه ها: تنوع فرهنگی، حکومت آل بویه، الگوی همانندسازی، الگوی تکثرگرایی، الگوی وحدت در کثرت، چندفرهنگی گرایی، ادیان و مذاهب.