Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 14, Issue 3, No 55, Year 2025 , Pages 65-82

    A Review of the Educational Implications of Religious Genealogy Research Method from Foucault's Point of View and its Criticism based on ‘Allameh Tabatabai's Point of ViewAssistant Professor, the Department of Educational Sciences (Philosophy and Islami

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Heydar Esmaeil Pour / Assistant Professor, the Department of Educational Sciences (Philosophy and Islamic Education), Payam Noor University / haydar592001@pnu.ac.ir
    Abstract: 
    In this research, the educational implications of the genealogical research method from Foucault's point of view and its criticism based on Allameh Tabatabai's point of view are discussed. In education and training, Allameh pays attention to two absolute and relative ontological bases of concepts, metaphysicalism and God-centeredness. According to Allameh, there is an undeniable relationship between absolute, relative and theology; but Foucault, with extreme attention to relative matters, has neglected the fundamental importance of the absolute theme, spirituality, as well as monotheism and metaphysics. From Foucault's genealogical research method, a fragmented and non-evolutionary idea of history, discontinuity, externality, nominalism, multiple identities and uniqueness has been deduced. Allameh Tabatabai's desired education has features such as emphasis on genealogy research method, integrity and purposefulness of history and system of existence, belief in intrinsic absoluteness, monotheism and belief in prior knowledge; these cases can be used as criteria for criticism of Foucault's education. For this purpose, this article uses the rational-logical method. Allameh's genealogical research method has a more complete and comprehensive view of teacher education due to the simultaneous attention to the dimension of relativity and absoluteness and monotheism.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی پیامدهای تربیتی روش پژوهش تبارشناسی دینی از دیدگاه فوکو و نقد آن براساس دیدگاه علامه طباطبائی
    Abstract: 
    در این پژوهش به بررسی پیامدهای تربیتی روش پژوهش تبارشناسی از دیدگاه فوکو و نقد آن بر پایه دیدگاه علامه طباطبائی پرداخته می شود. علامه در تعلیم و تربیت به دو بنیاد و پایه مطلق و نسبی هستی شناسانه مفاهیم، متافیزیک گرایی و خدامحوری توجه دارد. به عقیده وی میان امور مطلق، نسبی و خداشناسی رابطه انکارناپذیری وجود دارد؛ اما فوکو با توجه افراطی به امور نسبی از اهمیت بنیادین مضمون مطلق، معنویت و نیز توحیدمحوری و متافیزیک گرایی غافل مانده است. از روش پژوهش تبارشناسی فوکو، تصوری پاره پاره و غیرتکاملی از تاریخ، گسست، برون بودگی، نام گرایی، هویت های متکثر و منحصر بودن استنباط شده است. تربیت موردنظر علامه طباطبائی دارای ویژگی هایی همچون تأکید بر روش پژوهش تبارشناسی یکپارچگی و هدفداری تاریخ و نظام هستی، اعتقاد به اطلاق ذاتی، توحیدمحوری واعتقاد به دانش پیشینی است؛ این موارد می تواند به عنوان ملاک نقد تعلیم و تربیت فوکو مورد استفاده قرار گیرد. بدین منظور این مقاله از روش عقلانی ـ منطقی استفاده می کند. روش پژوهش تبارشناسی علامه به دلیل توجه همزمان به بعد نسبیت و مطلق بودن و توحیدمحوری، دیدگاه کامل، و همه جانبه تری نسبت به تعلیم و تربیت متربیان دارد.
    References: 
    • اکوان، محمد، 1389، «جايگاه اخلاق و رد نظريه نسبيت از ديدگاه علامه طباطبائي با تکيه بر تفسير الميزان»، پژوهشنامه قرآن و حديث، ش 7، ص 1-28.
    • باقري، خسرو، 1389، درآمدي بر فلسفه آموزش و پرروش جمهوري اسلامي ايران: اهداف، مباني و اصول، تهران، علمي و فرهنگي.
    • بامداد صوفي، جهانيار، 1397، «تبارشناسي روش‌هاي تحقيق در علوم انساني در مسير تمدن ايراني ـ اسلامي»، مطالعات مديريت (بهبود و تحول)، سال بيست و هفتم، ش 88، ص 75ـ101.
    • بست، جان، 1393، روش‌هاي تحقيق در علوم تربيتي و رفتاري، ترجمة حسن پاشا شريفي و نرگس طالقاني، تهران، رشد.
    • پورحسن درزي، قاسم، 1392، «بررسي ديدگاه علامه طباطبائي و شاگردان در مسئله علم»، جستارهاي فلسفي، ش 23، ص 53ـ83.
    • توکلي، هادي، 1393، «نقد و بررسي ديدگاه استاد حائري يزدي درباره مسئله اتحاد عاقل و معقول با ابتنا بر جستارهاي فلسفي»، حکمت معاصر، سال پنجم، ش 1، ص 29ـ42.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1393، رحيق مختوم: شرح حکمت متعاليه، قم، اسراء.
    • حسن‌زاده، روح‌الله و همکاران، 1399، «رويکرد، مباني، اهداف، روش‌ها و محتواي تربيت زيبايي‌شناختي از ديدگاه علامه جعفري»، پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي، ش 22، ص 27ـ63.
    • دريفوس، هيوبرت و پل رابينو، 1379، ميشل فوکو فراسوي ساختارگرايي و هرمنوتيک، ترجمة حسين بشيريه، تهران، نشر ني.
    • دلاور، علي، 1397، مباني نظري و عملي پژوهش در علم انساني و اجتماعي، تهران، رشد.
    • سيدمظهري، منيره، 1392، «آراي هراکليتوس درباره جنبش ذاتي طبيعت و مقايسه آن با ديدگاه ملاصدرا»، انديشه ديني، ش 3، ص 162ـ163.
    • شاه‌رکني، حبيب‌الله، «هراکليتوس و نظريه تغيير»، دانش و مردم، ش 8و9، ص 490-492.
    • صالحي‌زاده، عبدالمهدي، 1391، «درآمدي بر تحليل گفتمان ميشل فوکو؛ روش‌هاي تحقيق کيفي»، معرفت فرهنگي و اجتماعي، سال دوم، ش 3، ص 113ـ141.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1370، تفسير الميزان، ترجمة سيدمحمدباقر موسوي همداني، قم، جامعة مدرسين.
    • ـــــ ، 1385، اصول فلسفه و روش رئاليسم، تهران، صدرا.
    • ـــــ ، 1386، تفسير الميزان، ترجمة سيدمحمدباقر موسوي همداني، قم، جامعة مدرسين.
    • ـــــ ، 1388، علي و فلسفه الهي، قم، جامعة مدرسين.
    • ـــــ ، 1389، اصول فلسفه رئاليسم، قم، بوستان کتاب.
    • ـــــ ، 1428ق، الانسان و العقيده (علي و الفلسفه الالهيه)، چ دوم، قم، الباقيات.
    • عبداللهي، يدالله، 1393، «فلسفه تاريخ از منظر علامه طباطبائي با محوريت تفسير الميزان»، تاريخ اسلام در آيينه پژوهش، ش 36، ص 49ـ72.
    • محمدي اصل، عباس، 1392، جامعه‌شناسي ميشل فوکو، تهران، گيلان.
    • مارشال، جيمز، 1386، طرح پرسش‌هاي فلسفي درباره تعليم و تربيت: نظر فوکو در باب تنبيه، ترجمة خسرو باقري، تهران، علم.
    • منصوري، مريم، 1394، بررسي انتقادي تبارشناسي مسشل فوکو از منظر حکمت اسلامي، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، قم، دانشگاه باقرالعلوم.
    • نظري، علي اشرف، 1401، «نقد و ارزيابي کتاب ميشل فوکو در انديشه معاصر عرب»، پژوهش‌نامه انتقادي متون و برنامه‌هاي علوم انساني، ش 107، ص 241-262.
    • نصيري‌پور، الهام، 1398، ارزيابي الگوي تحليلي ميشل فوکو در مطالعات ديني، قم، بوستان كتاب.
    • نوروزي، رضاعلي و مهديه کاشاني، 1389، «هستي‌شناسي از ديدگاه علامه طباطبايي و آثار و نتايج تربيتي آن»، حکمت و فلسفه، ش 22، صص 119-138.
    • هوي، فليسيتي، 1371، به سوي يک باستان‌شناسي از تفکر نقاد، ترجمة خسرو باقري، تهران، علم.
    • Butler, J. Donald, 1908, Four philosophies and their practice in education and religion, New York, Harpers.
    • Couzens Hoy, David, 1986, Foucault: A Critical Reader, WWW.Amazon.com.
    • Durie, Bruce, 2017, "What Is Genealogy? Philosophy, Education, Motivations and Future Prospects", MDPI, N. 1 (4), p. 1-7.
    • Foucault, Michel, 1973, "Philosophy and Educational theory", British Journal of Educational Studies, N. 12, p. 44-51.
    • _____ , 1987, "Michel Foucault on Power/Discourse, Theory and Practice", Stephen Frederick Schneck Human Studies, V. 10, N. 1, p. 15-33.
    • Gelfert, A., 2011, Steps to an Ecology of Knowledge, Continuty and CHANGE IN genealogy Of Knowledge, Cambridge University Press.
    • Hancock, 2018, "Does the reason matter? How student-reported reasons for school absence contribute to differences in achievement outcomes among 14-15 year olds", British Educational Research Journal, https://www.researchgate.net/publication/322548396.
    • Honey, M., 2011, "A method for depicting interconnected rabbinical families simultaneously:The Jewish historical clock", Avotaynu, N. 17(3), p. 10-15.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Esmaeil Pour, Heydar.(2025) A Review of the Educational Implications of Religious Genealogy Research Method from Foucault's Point of View and its Criticism based on ‘Allameh Tabatabai's Point of ViewAssistant Professor, the Department of Educational Sciences (Philosophy and Islami. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14(3), 65-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Heydar Esmaeil Pour."A Review of the Educational Implications of Religious Genealogy Research Method from Foucault's Point of View and its Criticism based on ‘Allameh Tabatabai's Point of ViewAssistant Professor, the Department of Educational Sciences (Philosophy and Islami". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14, 3, 2025, 65-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Esmaeil Pour, H.(2025) 'A Review of the Educational Implications of Religious Genealogy Research Method from Foucault's Point of View and its Criticism based on ‘Allameh Tabatabai's Point of ViewAssistant Professor, the Department of Educational Sciences (Philosophy and Islami', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14(3), pp. 65-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Esmaeil Pour, H. A Review of the Educational Implications of Religious Genealogy Research Method from Foucault's Point of View and its Criticism based on ‘Allameh Tabatabai's Point of ViewAssistant Professor, the Department of Educational Sciences (Philosophy and Islami. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 14(3): 65-82