Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 2, Issue 2, No 6, Year 2025 , Pages 65-90

    Farabi and Habermas's Methodology

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Salman Ali Rahimi / PhD student of Imam Khomeini Educational and Research Institute / Sm2015@gmail.com
    Pages: 65-90 Receive Date: 2025/10/16 Accept Date: 2025/10/16
    Abstract: 
    The question of knowledge acquisition and way of achieving true and valid knowledge has long been of special concern to thinkers. The main subjects discussed in epistemology are the nature of knowledge, the domain of knowledge and the sources and methods of acquiring knowledge. Over many centuries, these subjects have been discussed and investigated from different angles. The development of new philosophical and epistemological schools have enormously contributed to this subject and new questions have been raised in methodology and epistemology. Using a comparative method, the present paper tries to study the main important issues in this field from Farabi and Habermas's viewpoints, two thinkers coming from two different cultural and social backgrounds. There are several similarities and differences between the intellectual and scientific system of each of these thinkers. A comparative analysis of their thoughts in epistemology, methodology and the challenges facing this field could be useful and effective.
    Keywords: 
    Method
    methodology
    epistemology
    knowledge
    science
    Farabi
    Habermas
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :روش‌شناسی فارابی و هابرماس
    Abstract: 
    مسئله‌ی شناخت و چگونگی دستیابی به معرفت و دانش صحیح و معتبر موضوعی است که از دیرباز ذهن اندیشوران و فیلسوفان را به خود مشغول داشته است. مسائل عمده ای که در حوزه‌ی معرفت شناسی مطرح بوده عبارت اند از: ماهیت و طبیعت شناخت، قلمرو شناخت، منابع و روش های کسب شناخت. این مسائل در طول قرون مطرح بوده و از زوایای مختلفی در کانون بررسی قرار گرفته است. پیدایش مکاتب فلسفی و معرفت شناختی جدید، ابعاد تازه ای به موضوع بخشیده و مسائل نوی در حوزه‌ی روش شناسی و معرفت شناسی طرح کرده است. در این مقاله تلاش شده است که مسائل اصلی و مهم این حوزه از دیدگاه فارابی و هابرماس، دو اندیشه وری که به دو حوزه‌ی فرهنگی و تمدنی مختلف تعلق دارند، به شیوه‌ی مقایسه ای بررسی شود. این دو متفکر به لحاظ نظام فکری و علمی، تفاوت ها و مشابهت های گوناگونی دارند و به نظر می رسد که بررسی مقایسه ای تفکرات آنها در حوزه‌ی معرفت شناسی و روش شناسی و چالش هایی که فراروی این حوزه قرار دارد، مفید و مؤثر واقع شود.
    Keywords: 
    شناخت
    فارابی
    علم
    روش
    معرفت‌شناسی
    روش‌شناسی
    هابرماس.
    References: 
    • آزاد ارمکي، تقي، تاريخ تفکر اجتماعي در اسلام، تهران، علم، 1386.
    • اوث ويت، ويليام، هابرماس، ترجمۀ ليلا جوافشاني و حسن چاوشيان، تهران، اختران، 1386.
    • پارسانيا، حميد، روش‌شناسي انتقادي حکمت صدرايي، قم، کتاب فردا، 1389.
    • پيوزي، مايکل، هابرماس، ترجمۀ احمد تدين، تهران، هرمس، 1379.
    • جعفري، محمدتقي، بن بست امروز بشر، تهران، پيام آزادي، 1378.
    • چالمرز، آلن، چيستي علم، ترجمۀ سعيد زيباکلام، چ هفتم، تهران، سمت، 1385.
    • داوري، رضا، فارابي فيلسوف فرهنگ، تهران، ساقي، 1382.
    • سروش، عبدالکريم، درس‌هايي در فلسفۀ علم الاجتماع، چ سوم، تهران، ني، 1379.
    • صدرا، عليرضا، علم مدني فارابي، سازمان تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشۀ اسلامي، 1387.
    • فارابي، ابونصر محمدبن محمد، احصاء العلوم، بيروت، دار و مکتبه الهلال، 1996 م.
    • ـــــ ، الجمع بين رأيي الحکيمين، چ چهارم، دار المشرق، 1986 م.
    • ـــــ ، تعليقات، ترجمۀ فتعلي اکبري، آبادان، پرسش، 1390.
    • ـــــ ، آراء اهل المدينه الفاضله، چ ششم، بيروت، دار المشرق، 1991م.
    • ـــــ ، سياست مدنيه، ترجمۀ سيدجعفر سجادي، چ سوم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1379.
    • کانت، ايمانوئل، درس‌هاي فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ منوچهر صانعي، تهران، نقش و نگار، 1381.
    • گنون، رنه، بحران دنياي متجدد، ترجمۀ ضياءالدين دهشيري، چ دوم، تهران، امير کبير، 1372.
    • نتون، يان ريچارد، فارابي و مکتبش، ترجمۀ گل‌بابا سعيدي، تهران، قطره، 1381.
    • هابرماس، يورگن، جهان شدن و آيندۀ دموکراسي، ترجمۀ کمال پولادي، تهران، مركز، 1380.
    • هولاب، رابرت، يورگن هابرماس (نقد در حوزۀ عمومي)، ترجمۀ حسين بشيريه، تهران، ني، 1375.
    • Habermas, Urgen, Knowledge and Human interests, translated by Jermy J Shapiro, Beacon press, Boston, 1997
    • _____ , Theory of Communicative Action, vol.1, translated by Mac Carthy, Beacon press, Boston, 1984
    • 536 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rahimi, Salman Ali .(2025) Farabi and Habermas's Methodology. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2(2), 65-90

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Salman Ali Rahimi."Farabi and Habermas's Methodology". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2, 2, 2025, 65-90

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rahimi, S.(2025) 'Farabi and Habermas's Methodology', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2(2), pp. 65-90

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rahimi, S. Farabi and Habermas's Methodology. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 2(2): 65-90