Investigating the Role of Socio-Cultural Factors Effective in Reducing Fertility
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
The process of modernization has transformed all areas of social life including family. Reduction of fertility is a change the is rooted in family's transformations, and can create many challenges for the Iranian community in the social, cultural, economic, political and security areas. Hence, knowing the socio-cultural reasons for the emergence of this phenomenon is indispensable. On the other hand, knowing the factors affecting the reduction of fertility requires studying family changes, because fertility occurs in the family. Using a descriptive and explanatory method and aided by the secondary analysis of available statistics and the explanation of the most important socio-cultural causes of this phenomenon, this paper has reached a more complete understanding of the causes of this phenomenon. Findings show that urbanization and its culture, the development of literacy and education, increase in marriage age, dramatic growth of divorces, nuclearization of the family, encouraging less childbearing, influence of religion and development of the media are among the most important factors in reduction of fertility.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر در کاهش باروری
Abstract:
فرایند نوسازی، خانواده را نیز همچون سایر ساحت های زندگی اجتماعی، دگرگون نموده است. کاهش باروری، از جمله دگرگونی هایی است که در تحولات خانواده ریشه دارد و می تواند چالش های فراوانی را در عرصه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی برای جامعه ایرانی به وجود آورد. ازاین رو، شناخت عوامل اجتماعی- فرهنگی پیدایی این پدیده، ضرورتی انکارناپذیر است. از سوی دیگر، شناخت عوامل تأثیرگذار بر کاهش باروری، از مسیر مطالعه تغییرات خانواده، می گذرد؛ زیرا باروری در خانواده اتفاق می افتاد. این نوشتار با روش توصیفی و تبیینی و یاری جستن از تحلیل ثانویه آمارهای موجود و واکاوی و تبیین مهم ترین علل اجتماعی - فرهنگی این پدیده، به فهمی دقیق تر از علل پیدایی این پدیده دست یافته است. یافته ها نشان می دهد که شهرنشینی و فرهنگ آن، گسترش سواد و تحصیلات، افزایش سن ازدواج، رشد روزافزون طلاق، هسته ای شدن خانواده، غلبه فضای گفتمانی کم فرزندآوری، نفوذ مذهب و گسترش رسانه ها، از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در کاهش باروری می باشند.
References:
- آزاد ارمکی، تقی و مصطفی ظهیری‌نیا، 1389، «بررسی سنخ‌های ارزشی و تغییرات فرهنگی در خانواده»، خانواده‌پژوهی، ش 23، ص 279-297.
- آزاد ارمکی، تقی و همكاران، 1379، «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تأکید بر مقایسه مراسم، آداب و کارکردهای حمایتی»، نامه علوم اجتماعی، ش 16، ص 3-29.
- آزاد ارمکی، تقی، 1393، خانواده ایرانی، تهران، علم.
- آقا، هما، 1384، «بررسی تحولات سن ازدواج و توازن نسبت‌های جنسی در سنین ازدواج در ایران» در: «مجموعه مقالات بررسی مسائل جمعیتی ایران با تأکید بر جوانان»، مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، تهران.
- آقاجانیان، اکبر، 1373، «تحولات جمعیتی ایران در صد سال اخیر»، کلک، ش 57، ص 27-35.
- اخوان تفتی، مهناز، 1382، «پیامدهای طلاق در گذار از مراحل آن»، مطالعات زنان، دورة اول، ش 3، ص 125-152.
- امانی، مهدی، 1387، مبانی جمعیت‌شناسی، چ هشتم، تهران، سمت.
- برگر، روبین، 1390، «تصویر اندام و زیبایی در رسانه»، سیاحت غرب، سال نهم، ش 99، ص 39-43.
- برناردز، جان، 1384، درآمدی بر مطالعات خانواده، ترجمة حسین قاضیان، تهران، نشر ني.
- پرسا، رولان، 1368، «ولادت و باروری»، در: جمعیت و جمعیت‌شناسی (دایرة‌المعارف لاروس)، ترجمة حبیب‌الله زنجانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
- جهانفر، محمد، 1390، ویژگی‌های جمعیت‌شناسی ایران، چ چهارم، تهران، پیام‌نور.
- چلبی، مسعود، 1383، چارچوب مفهومی پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، تهران، طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- حسینی، حاتم، 1386، درآمدی بر جمعیت‌شناسی اقتصادی- اجتماعی و تنظیم خانواده، چ سوم، همدان، دانشگاه بوعلی.
- خانی، علیرضا، 1377، «نگاهی به عوامل جامعه‌شناختی رشد جمعیت در ایران»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، ش 129-130، ص 190-197.
- راسخ، شاپور و جمشيد بهنام، 1348، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی ایران، تهران، خوارزمی.
- زنجانی، حبیب‌الله، 1371، «گامی نو در پژوهش‌های جمعیتی»، جمعیت، ش 2، ص 49-58.
- ساروخانی، محمدباقر، 1370، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران، سروش.
- سگالن، مارتین، 1388، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمة حمید الیاسی، چ پنجم، تهران، نشر مركز.
- عباسی شوازی، محمدجلال و همكاران، 1384، «تحولات باروری در ایران، شواهدی از چهار استان منتخب»، طرح پژوهشی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران.
- عسکری ندوشن، عباس و همكاران، 1388، «مادران، دختران و ازدواج: تفاوت‌های نسلی در ایده‌ها و نگرش‌های ازدواج در شهر یزد»، مطالعات راهبردی زنان، ش 44، ص 7-36.
- کاظمی‌پور، شهلا، 1383، «تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن»، پژوهش زنان، دورة دوم، ش 3، ص 103-124.
- کلانتری، صمد و همكاران، 1389، «بررسی جامعه‌شناختی گرایش به فرزندآوری و برخی عوامل مرتبط با آن در بین جوانان متأهل شهر تبریز»، جامعه‌شناسی کاربردی، ش 37، ص 83-104.
- گود، ویلیام‌جی، 1352، خانواده و جامعه، ترجمة ویدا ناصحی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- گیدنز، آنتونی، 1381، جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، چ هفتم، تهران، نشر ني.
- لاوین، هوارد و استفان اچ واگنر، 1387، «نگاهی به تأثیرات روانی و اجتماعی نمایش زنان در تبلیغات تلویزیونی»، سیاحت غرب، ش 76، ص 52-58.
- محمودیان، حسین و مهدی رضایی، 1391، «زنان و کنش کم‌فرزندآوری مطالعه‌ی موردی زنان کُرد»، مطالعات راهبردی زنان، ش 55، ص 173-225.
- محمودیان، حسین و همكاران، 1388، «زمینه‌های کم‌فرزندآوری در استان کردستان: مورد مطالعه شهر سقز»، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران، دورة چهارم، ش 8، ص 85-122.
- محمودیان، حسین، 1383، «سن ازدواج در حال افزایش: بررسی عوامل پشتیبان»، نامه علوم اجتماعی، ش 24، ص 27-53.
- ملک افضلی، حسین و همکاران، 1387، برنامه تنظیم خانواده در جمهوری اسلامی، تهران، نخبگان.
- هیر، دیوید، ام، 1380، جامعه و جمعیت، ترجمة یعقوب فروتن، مازنداران، دانشگاه مازندران.
- هیوارد، سوزان، 1381، مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمة فتاح محمدی، زنجان، هزاره سوم.
- Abbasi-Shavazi, Mohammad Jalal, et al, 2011, "The Fertility Transition In Iran: Revolution And Reproduction", Canadian Studies In Population, 38, n. 1–2, p. 203–205.
- Abbassi- Shavazi, M. J, 2000, Effects Of Marital Fertility And Nuptiality On Fertility Transition In The Islamic Republic Of Iran, 1976-1996. Demography Program Research School Of Social Sciences, The Australian National University, Working Papers In Demography, n. 84, p. 1-37.
- Byun, W, et al, 2002, “A Study On The Changes In The Korean Family And The Role And Status Of Females”, Women's Studies Forum, n. 17, p. 125-138.
- Cochrance, Susan, 1979, Fertality And Education: What Do We Really Know?, Published For The World Bank, The Johns Hopkins University Press Baltimore And London.
- Davis, K, 1963, The Theory Of Change And Response In Modern Demographic History, Population Index, v. 29, n. 4, p. 345-366.
- Domingo, L. G, & M King, 1992, ”The Role Of The Family In The Process Of Entry To Marriage In Asia”, In: “Family Systems And Cultural Change”, Edited By Elza Berquo And Peter Xenos, p. 87-108.
- Effects Of Marital Fertility And Nuptiality On Fertility Transition In The Islamic Republic Of Iran:1976-1996", Demography Program Research School Of Social Sciences,The Australian National University,Working Papers In: Demography, n. 84, 2000, p. 1-37.
- Greenhalgh, S, & Edwin A. Winckler, 2005, Governing China’s Population: From Leninist To Neoliberal Biopolitics, Stanford University Press, Stanford, California.
- Mehryar,A. H, et al, 2001, "Repression And Revival Of The Family Planning Program And Its Impact On The Fertility Levels And Demographic Transition In The Islamic Republic Of Iran", Working Paper, Economic Research.
- Mitra, P, 2004, "Effect Of Socio- Economic Characteristics On Age At Marriage And Total Fertility In Nepal", Journal Of Health And Population, n. 221, p. 84-96.
- Schultz, T. W, 1973, The Value Of Children: An Economic Perspective, The Journal Of Political Economy, 81 (2), p. 2-13.
- Smith, P. C, 1980, "Asian Marriage Patterns In Transition", Journal Of Family History, v. 5, n. 1, p. 58-96.
- Weeks, John R, 2002, Population: An Introdution To Concepts And Issues,7nd Ed, Wadsworth Publishing Company.
- Weeks, John R, 2002, Population: An Introdution To Concepts And Issues, Wadsworth Publishing Company.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
cheraghi, Esmaeeil.(2025) Investigating the Role of Socio-Cultural Factors Effective in Reducing Fertility. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 9(2), 83-104
Esmaeeil cheraghi."Investigating the Role of Socio-Cultural Factors Effective in Reducing Fertility". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 9, 2, 2025, 83-104
cheraghi, E.(2025) 'Investigating the Role of Socio-Cultural Factors Effective in Reducing Fertility', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 9(2), pp. 83-104
