The Relationship of the Social and Human sciences with the Iranian-Islamic Discourse on and Model of Progress
Article Type:
Research
Writers:
Gholam Reza Jamshidiha / Associate Professor of department of Islamic social sciences, Tehran University / gjamshidi@ut.ac.ir
✍️ Iman Erfan Mansh / Professional PhD Student of Cultural Sociology, Tehran University / iman.erfanmanesh@gmail.com
Abstract:
The Islamic Revolution of Iran is in need of a model of progress, in which such components like religion, knowledge, culture and civilization support each other in order to reach a higher level of civilization. Using a documentary method and delving into Martyr Motahhari’s view, the present paper seeks to provide a model of a kind of progress which conforms with the current conditions of the discourse of the Islamic Revolution and point out its features briefly. Martyr Motahhari’s view on progress is scrutinized and a kind of discourse including two epistemic and practical dimensions is recognized, which has to do with the power of science (specially the social and human sciences) and models of social subsystems (i.e. politics, economy, education and family) respectively. Furthermore, the correlation between knowledge and religion on the one hand and between assimilation of culture and religion on the other hand have a pivotal role in the progress of society and creating Islamic civilization.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :رابطه‌ی علوم انسانی اجتماعی با گفتمان و الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت
Abstract:
هدف انقلاب اسلامی ایران برای رسیدن به تمدنی متعالی، نیازمند بهره گیری از مدل پیشرفتی است که در آن مؤلفه های دین، علم، فرهنگ و تمدن با یکدیگر معاضدت داشته باشند. این مقاله با روش تحقیق اسنادی و با استعانت از دیدگاه شهید مطهری، تلاش می کند تا مدلی از پیشرفت را متناسب با شرایط کنونی گفتمان انقلاب اسلامی استخراج کرده و مختصات آن را به اجمال معرفی نماید. با تدقیق در مسئله‌ی پیشرفت در شهید مطهری، گونه ای از مسئله‌ی گفتمانی مشتمل بر دو بُعد شناختی و عملی هویدا می شود که به ترتیب مرتبط با قوت علم (به ویژه علوم انسانی اجتماعی) و الگوهایی از خرده نظامات اجتماعی (یعنی سیاست، اقتصاد، تعلیم و تربیت و خانواده) می باشند. همچنین ترابط میان علم و دین از یک سو و میان فرهنگ سازی و دین از سوی دیگر، نقشی محوری در پیشرفت جامعه و شکل گیری تمدن اسلامی دارد.
References:
- آزاد ارمکي، تقي، 1376، انديشة اجتماعي متفکران مسلمان، تهران، سروش.
- اصغري، محمود، 1385، «مباني دين و توسعه در انديشة شهيد مطهري»، پژوهش‌هاي اجتماعي اسلامي، ش 57، ص 143-178.
- بستان، حسين، 1387، گامي به سوي علم ديني، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- ـــــ ، 1390، گامي به سوي علم ديني، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- بليکي، نورمن، 1392، استراتژي‌هاي پژوهش اجتماعي، ترجمة هاشم آقابيگ پوري، تهران، جامعه‌شناسان.
- بنتون، تد و يان کرايب، 1386، فلسفة علوم اجتماعي، ترجمة شهناز مسمي‌پرست و محمود متحد، تهران، آگه.
- بيرو، آلن، 1370، فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمة باقر ساروخاني، تهران، کيهان.
- پارسانيا، حميد، 1387، هستي و هبوط، قم، معارف.
- ـــــ ، 1389، حديث پيمانه، تهران، معارف.
- ـــــ ، 1390، روش‌شناسي انتقادي حکمت صدرايي، قم، کتاب فردا.
- ـــــ ، 1391، جهان‌هاي اجتماعي، قم، کتاب فردا.
- توکل، محمد، 1389، جامعه‌شناسي علم، تهران، جامعه‌شناسان.
- جعفري، محمدتقي، 1375، ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
- جمشيدي‌ها، غلامرضا، 1387، پيدايش نظريه‌هاي جامعه‌شناسي، تهران، دانشگاه تهران.
- دورکيم، اميل، 1385، قواعد روش جامعه‌شناسي، ترجمة علي‌محمد کاردان، تهران، دانشگاه تهران.
- راين، آلن، 1387، فلسفة علوم اجتماعي، ترجمة عبدالکريم سروش، تهران، صراط.
- عرفان‌منش، ايمان و سهيلا صادقي فسايي، 1391، «وضع‌شناسي و تحليل گفتمان نظريه‌پردازي‌هاي اجتماعي از الگوي خانوادة مطلوب در ايران»، مطالعات راهبردي زنان، ش 58، ص 7-48.
- کاشفي، محمدرضا، 1376، «علم و دين از ديدگاه استاد مطهري»، قبسات، ش 3، ص 39-57.
- مصباح، محمدتقي، 1379، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
- مطهري، مرتضي، 1359، هدف زندگي، تهران، حزب جمهوري اسلامي ايران.
- ـــــ ، 1362، انسان کامل، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
- ـــــ ، 1363 الف، ده گفتار، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
- ـــــ ، 1363 ب، نقدي بر مارکسيسم، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1367 الف، مسئلة شناخت، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1367 ب، امدادهاي غيبي، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1370 الف، اسلام و مقتضيات زمان، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1370 ب، ختم نبوت، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1372 الف، جامعه و تاريخ، تهرانع صدرا.
- ـــــ ، 1372 ب، آشنايي با علوم اسلامي، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1373، علل گرايش به ماديگري، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1376، مقالات فلسفي، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1377، آشنايي با قرآن، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1378، نظري به نظام اقتصادي اسلام، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1380، پانزده گفتار، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1381، يادداشت‌هاي استاد مطهري، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1385، انسان و ايمان، تهران، صدرا.
- معين، محمد، 1378، فرهنگ فارسي، تهران، اميرکبير.
- مک کارتي، اي. دي، 1388، معرفت به مثابة فرهنگ، ترجمة کمال خالق‌پناه و ديگران، تهران، پژوهشکدة مطالعات فرهنگي و اجتماعي.
- مهدوي‌نژاد، محمدحسين، 1381، «رابطة علم و دين با تکيه بر ديدگاه شهيد مطهري»، پژوهش‌نامة حقوق اسلامي، ش 6و 7، ص 36-47.
- نصر، سيدحسين، 1384، جوان مسلمان و دنياي متجدد، ترجمة مرتضي اسعديان، تهران، طرح نو.
- نقوي، علي‌محمد، 1377، جامعه‌شناسي غرب‌گرايي، تهران، اميرکبير.
- وبر، ماکس، 1390، روش‌شناسي علوم اجتماعي، ترجمة حسن چاوشيان، تهران، مرکز.
- هالينگ ديل، رجينالد جانع 1385، تاريخ فلسفة غرب، ترجمة عبدالحسين آذرنگ، تهران، ققنوس.
- هيوز، هنري استيوارت، 1391، آگاهي و جامعه، ترجمة عزت‌اله فولادوند، تهران، علمي و فرهنگي.
- Bailey, K. D, 1994, Methods of Social Research, New York: The Free Press.
- Daymon, C, & Holloway, I, 2005, Qualitative Research Methods in Public Relations and Marketing Communications, London & U.S.: Routledge.
- DeGre, G, 1968, Science as a Social Institution: An Introduction to the Sociology of Science, Michigan: The University of Michigan.
- Gee, J. P, 1999, An Introduction to Discourse Analysis: Theory and Method, London and New York: Routledge.
- Kuhn, T, 1970, The Structure of Scientific Revolution, Chicago: The University of Chicago.
- Scheler, M, 1980, Problems of a Sociology of Knowledge, Translated by M. S. Frings, New York: Routledge & Kegan Paul Ltd.
- Tavakol, M, 1990, Sociology of Knowledge: Theoretical Problems, New Delhi: Sterling
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Jamshidiha, Gholam Reza, Erfan Mansh , Iman.(2025) The Relationship of the Social and Human sciences with the Iranian-Islamic Discourse on and Model of Progress. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 5(4), 5-24
Gholam Reza Jamshidiha; Iman Erfan Mansh ."The Relationship of the Social and Human sciences with the Iranian-Islamic Discourse on and Model of Progress". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 5, 4, 2025, 5-24
Jamshidiha, G, Erfan Mansh , I.(2025) 'The Relationship of the Social and Human sciences with the Iranian-Islamic Discourse on and Model of Progress', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 5(4), pp. 5-24
