Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 5, Issue 1, No 17, Year 2025 , Pages 5-

    ابن‌خلدون و تقسیم‌بندی ارسطویی علوم

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mohsen / دانشجوی دکترا / mohsens@gmail.com
    Pages: 5- Receive Date: 2025/02/24 Accept Date: 2025/02/24
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ابن‌خلدون و تقسیم‌بندی ارسطویی علوم
    Abstract: 
    تأسیس علم طبیعی ـ تجربی عمران با مبانی ارسطویی حاکم بر طبقه بندی علوم در قرون وسطا با دشواری هایی همراه بود. این دشواری ها با توجه به تاریخی بودن علم العمران، مربوط به بی مقداری ارزش علمی تاریخ در نظر قدما و به ویژه ارسطو بود و از سوی دیگر، این طبقه بندی به مسئله‌ی دقت، ضرورت و برهانی بودن این علم نظر داشت. ابن خلدون در امتداد سنت علمی اسلامی سه راه پیش روی داشت: 1. درج علم عمران ذیل حکمت نظری، 2. جای دادن آن در حکمت عملی، یا 3. برون روی از تقسیم بندی ارسطویی و باز کردن مسیر برای گونه ای جدید از علم انسانی و در عین حال طبیعی و تجربی. راه حل ابن خلدون گزینه‌ی سوم بود. هرچند او طبقه بندی جامعی از علوم ارائه نمی کند، علم عمران را نه زیرمجموعه‌ی حکمت عملی قرار می دهد و نه در مجموعه‌ی حکمت نظری. در این مقاله نشان خواهیم داد که تأسیس علمی با موضوع و ماده‌ی عمران، نمی توانست در قالب تقسیم بندی رایج ارسطویی صورت گیرد؛ چرا که از سویی نوعی خروج از جنبه‌ی هنجاری علوم عملی و از سوی دیگر، واجد گرایشی انسانی به علوم طبیعی است.
    Keywords: 
    ابن‌خلدون
    تقسیم‌بندی مشائی علوم
    حکمت نظری
    حکمت عملی
    • 52 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Mohsen.(2025) ابن‌خلدون و تقسیم‌بندی ارسطویی علوم. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 5(1), 5-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohsen ."ابن‌خلدون و تقسیم‌بندی ارسطویی علوم". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 5, 1, 2025, 5-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M.(2025) 'ابن‌خلدون و تقسیم‌بندی ارسطویی علوم', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 5(1), pp. 5-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M. ابن‌خلدون و تقسیم‌بندی ارسطویی علوم. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 5(1): 5-