An Inquiry into Fairclough's Theory and His Discourse Analysis Method
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
Today, given the increase in the theoretical criticisms of positivistic approach, many scientists of social and human sciences emphasize on the qualitative methods of research instead of gathering quantitative data and statistical analyses. One of the widespread methods of qualitative research is critical discourse analysis. Philosophically, critical discourse analysis based on structuralism reduces reality into human structures by emphasising on human agency. Referring to the logical requirements of structuralist foundations of critical discourse analysis, the present paper concludes that epistemologically this approach leads to relativism, sophistry and negation of cognition, axiological relativity, self-contradiction, refusal of truth and falsity, and refusal of ethics.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف
Abstract:
امروزه با افزایش انتقادهای نظری از رویکرد اثبات گرایی، بسیاری از دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی به جای جمع آوری داده های کمّی و تحلیل های آماری، بر روش های کیفی تحقیق تأکید می ورزند. یکی از روش های بسیار رایج پژوهش های کیفی، تحلیل گفتمان انتقادی است. تحلیل گفتمان انتقادی، به لحاظ فلسفی مبتنی بر ساخت گرایی است که با تأکید بر عاملیت انسانی، واقعیت را به سازه های انسانی تقلیل می دهد.
این نوشتار با اشاره به استلزامات منطقی مبانی سازه گرایانه‌ی تحلیل گفتمان انتقادی، به این نتیجه می رسد که این دیدگاه به لحاظ معرفت شناختی به نسبی گرایی، سفسطه و انکار شناخت، نسبیت ارزشی، خودمتناقض بودن، امتناع صدق و کذب، و امتناع اخلاق منجر می شود.
References:
- آقاگل¬زاده، فردوس و مريم¬سادات غياثيان، «رويكردهاي غالب در تحليل گفتمان انتقادي» (1391)، زبان و زبان‌شناسي. http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/72413860511.pdf. 1391.
- استيس، ترنس، والتر (1381)، دين و نگرش نوين، ترجمة احمدرضا جليلي، تهران، حكمت.
- برگر، ل. پيتر، و توماس لوكمان (1375)، ساخت اجتماعي واقعيت (رساله‌اي در جامعه¬شناسي شناخت)، ترجمة فريبرز مجيدي، تهران، علمي و فرهنگي.
- بودون، ريمون، و فرانسوا بوريكو (1385)، فرهنگ انتقادي جامعه‌شناسي، ترجمة عبدالحسين نيك‌گهر، تهران، فرهنگ معاصر.
- پارسانيا، حميد (1379)، علم و فلسفه، تهران، مؤسسة فرهنگي دانش و انديشه‌ي معاصر.
- جوادى آملي، عبدالله (1379)، معرفت¬شناسى در قرآن، قم، اسراء.
- ريتزر، جورج (1374)، نظريه‌ي جامعه¬شناسي در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاني، تهران، علمي.
- سبحاني، جعفر (1368)، حسن و قبح عقلي يا پايه‌هاي اخلاق جاودان: بحث¬هايي درعقايد و كلام، نگارش علي رباني گلپايگاني، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
- سرايي، حسن و ديگران «روش كيفي در مطالعات اجتماعي با تاكيد بر روش تحليل گفتمان و تحليل گفتمان انتقادي» (پاييز 1378)، پژوهش‌نامه علوم اجتماعي، ش 2، ص 83-105.
- سلطاني، سيدعلي‌اصغر (1384)، قدرت، گفتمان و زبان: سازوكارهاي جريان قدرت در جمهوري اسلامي ايران، تهران، ني.
- شرت، ايون (1387)، فلسفه علوم اجتماعي قاره‌اي: هرمنوتيك، تبارشناسي و نظريةانتقادي از يونان باستان تا قرن بيست و يكم، ترجمة هادي جليلي، تهران، ني.
- فاضلي، محمد، «گفتمان و تحليل گفتمان انتقادي» (تابستان1383)، پژوهش¬نامه علوم انساني و اجتماعي، ش14، ص 81- 107.
- فركلاف، نورمن (1379)، تحليل گفتمان انتقادي، ترجمة فاطمه شايسته پيران و ديگران، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه.
- فوكو، ميشل (1370)، «قدرت انضباطي و تابعيت» در : قدرت فرِّ انساني يا شرِّ شيطاني، ويراستۀ استيون لوكس، ترجمة فرهنگ رجايي، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
- في، برايان (1381)، فلسفة امروزين علوم اجتماعي، ترجمة خشايار ديهيمي، تهران، طرح نو.
- كيوي، ريمون، و كامپنهود، وان، لوك (1370)، روش تحقيق در علوم اجتماعي، ترجمة عبدالحسين نيك‌گهر، تهران، فرهنگ معاصر.
- لوزيك، دانيلين (1383)، نگرشي نو در تحليل مسايل اجتماعي، ترجمة سعيد معيدفر، تهران، اميركبير.
- لوكس، استيون (١٣٧٥)، قدرت، نگرشي راديكال، ترجمة عماد افروغ، تهران، مؤسسة خدمات فرهنگي رسا.
- مانهايم، كارل (1380)، ايدئولوژي و اتوپيا: مقدمه‌اي بر جامعه‌شناسي شناخت، ترجمة فريبرز مجيدي، تهران، سمت.
- مصباح، محمدتقي (1373)، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
- مظفر، محمدرضا (1374)، اصول الفقه، قم، اسماعيليان.
- ون دايك، اي. تئون (1382)، مطالعاتي در تحليل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان‌كاوي انتقادي. ترجمة پيروز ايزدي و ديگران، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها.
- يورگنسن، ماريان، و لوييز فيليپس (1389)، نظريه و روش در تحليل گفتمان، ترجمة هادي جليلي، تهران، ني.
- Fairclough, N. (1996) ,Language and power, Longman Group UK Limited.
- Fairclough, N. (1995b) ,Media Discouse, London: Edward Arnold.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Mohseni, Mohammad javad.(2025) An Inquiry into Fairclough's Theory and His Discourse Analysis Method. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 3(3), 63-86
Mohammad javad Mohseni."An Inquiry into Fairclough's Theory and His Discourse Analysis Method". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 3, 3, 2025, 63-86
Mohseni, M.(2025) 'An Inquiry into Fairclough's Theory and His Discourse Analysis Method', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 3(3), pp. 63-86
