Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 3, Issue 1, No 9, Year 2025 , Pages 153-180

    Reflection on the Policy of Population Control: Its Consequences

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mohammad Fouladi vanda / Assistant professor of IKI / fooladi@iki.ac.ir
    Pages: 153-180 Receive Date: 2025/04/12 Accept Date: 2025/04/12
    Abstract: 
    Population control and its consequences have always been important and attractive issues. In some junctures in the history of our country, statesmen have focused on population increase and in others on population control and its decrease. After the victory of Islamic Revolution, the population control became a strategic policy the result of which is the problem of generation gap and extremely senescent population. Therefore, statesmen now emphasize on population increase and abandon the policy of population control. It seems that this aim as well as adopting preventive policy to achieve it necessitates attention to institutional, cultural, social, economical, structural, and contextual infrastructures along with cultural, religious, and social facilities, capacities, limitations, and components. Population increase cannot instantly be considered a bad policy and population control a good one or vice versa. Using an analytical approach and documentary review, the present paper explores the policy of population control and its consequences.
    Keywords: 
    population
    family planning
    population control
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تأملی در سیاست کنترل جمعیت؛ آثار و پیامدهای آن
    Abstract: 
    همواره بحث از جمعیت، و بررسی آثار و پیامدهای آن از جمله مباحث مهم و جذاب بوده است. در مقاطعی از تاریخ کشور ما، سیاست دولت مردان بر فزونی جمعیت و در مقاطعی دیگر بر کنترل و کاهش آن بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بحث کنترل جمعیت به یک سیاست راهبردی تبدیل شد. نتیجه‌ی آن سیاست، امروز به بار نشسته و جامعه‌ی ایران را با معضل گسل و گسست نسلی، و پیری مفرط جمعیت مواجه ساخته است. از این رو، امروز تأکید مسئولان امر بر فزونی جمعیت و دست شستن از سیاست کنترل جمعیت می باشد. به نظر می رسد، این موضوع و اتخاذ سیاست پیشگیرانه، نیازمند توجه به زیرساخت های نهادی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، ساختاری، زمینه ای، و امکانات، ظرفیت ها، محدودیت ها و مؤلفه های فرهنگی، دینی و اجتماعی است. به یک باره نمی توان فزونی جمعیت را امری ناپسند و کنترل آن را امری مطلوب تلقی کرد و یا به عکس. این مقال، با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی به واکاوی سیاست کنترل جمعیت و آثار و پیامدهای آن می پردازد.
    Keywords: 
    جمعیت
    تنظیم خانواده
    کنترل جمعیت
    References: 
    • افلاطون (1367)، جمهور، ترجمة محمد حسن لطفي، تهران، خوارزمي.
    • اماني، مهدي (1387)، مباني جمعيت‌شناسي، چ هشتم، تهران، سمت.
    • اميراحمدي، هوشنگ و فريدون نيك‌پور، «رشد جمعيت و توسعه اقتصادي و اجتماعي» (دي 1369)، اطلاعات سياسي اقتصادي، ش40، ص 47-57.
    • ايازي، سيدمحمدعلي (1374)، اسلام و تنظيم خانواده، قم، نشر فرهنگ اسلامي.
    • آذر مساواتي، مجيد (بي‌تا)، مباني جامعه‌شناسي، تبريز، احرار.
    • تقوي، نعمت‌الله (1383)، مباني جمعيت‌شناسي، چ هفتم، تبريز، جامعه‌پژوه و دانيال.
    • تودارو، مايكل (1367)، مهاجرت داخلي در كشورهاي در حال توسعه، ترجمة مصطفي سرمدي و پروين رئيسي‌فرد، تهران، دفتربين الملل كار.
    • جابري قمي، محمدعلي (1369ق)، جامع الاحاديث، تهران، كتابفروشي اسلاميه.
    • جمعي از نويسندگان (1388)، مجموعه مقالات(چهارمين همايش انجمن جمعيت‌شناسي ايران)، تهران، مركز مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه.
    • جهانفر، محمد (1376)، جمعيت‌شناسي ايران، تهران، دانشگاه پيام نور.
    • حر عاملي، محمدبن حسن (1374)، وسائل الشيعه، قم، مؤسسه آل البيت.
    • حلم‌سرشت، پريوش و اسماعيل دل‌پيشه (1385)، جمعيت و تنظيم خانواده، تهران، ويرايش سوم.
    • خاني، عليرضا، «نگاهي به عوامل جامعه‌شناختي و رشد جمعيت در ايران» (فروردين و ارديبهشت 1378)، سياسي اقتصادي، ش 140-139، ص190– 197.
    • خرازي، سيدمحسن (آيت الله)، «كنترل جمعيت و عقيم‌سازي» (تير 1367)، فقه اهل بيت، سال ششم، ش 21، ص41-69.
    • دهخدا، علي اكبر(1344)، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران.
    • زارع، بيژن (1389)، مباني جمعيت‌شناسي اقتصادي و اجتماعي، چ چهارم، تهران، سمت.
    • زوينگل، ارلا، «زنان و جمعيت» ‌(اسفند 1378 و فروردين 1379)، چيستا، ترجمة بهرامي، چ چهارم، تهران، سمت، ش 166 و 167، ص 512-518
    • ساعي، احمد (1385)، مسايل سياسي-اقتصادي جهان سوم، چ هشتم، تهران، سمت.
    • ستوده، هدايت‌الله (1387)، آسيب‌شناسي اجتماعي (جامعه‌شناسي انحرافات)، چ نوزدهم، تهران، آواي نور.
    • شيخي، محمدتقي (1379)، جمعيت و تنظيم خانواده، تهران، انتشار.
    • صادقي، رسول (1388)، جمعيت و توسعه: ابعاد و چالش‌ها، تهران، مركز مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيت آسيا و اقيانوسيه.
    • صادقي، مريم، «تنظيم خانواده»(زمستان 1383)، نداي صادق، سال نهم، ش 36، ص 153- 176.
    • صدوق، محمدبن علي(1375)، الخصال، تصحيح علي اكبر غفاري، قم، انتشارات اسلامي.
    • طهراني، محمدحسين (1425ق)، کاهش جمعيت، ضربه‌اي سهمگين بر پيکر مسلمين، چ دوم، مشهد، علامه طباطبايى.
    • کلانتري، صمد (1378)، جمعيت و تنظيم خانواده، اصفهان، فروغ ولايت.
    • کليني، محمدبن يعقوب (1375)، اصول کافي، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • كاظمي‌پور، شهلا (1388)، مباني جمعيت‌شناسي، تهران، مركز مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه.
    • كوئن، بروس (1388)، مباني جامعه‌شناسي، ترجمة غلامعباس توسلي و رضا فاضل، چ بيست و دوم، تهران، سمت.
    • گاردنر، جان ويليام (1386)، جنگ عليه خانواده، تلخيص و تدوين معصومه محمدي، قم، دفتر مطالعات و تحقيقات زنان.
    • گيدنز، آنتوني (1377)، جامعه‌شناسي، ترجمة منوچهر صبوري، چ چهارم، تهران، ني.
    • مجلسي، محمدباقر (بي‌تا)، بحارالانوار، تهران، المکتبه الاسلاميه.
    • محموديان، حسين و ديگران (1383)، دانش خانواده، تهران، سمت.
    • مک کبين، ببل، «تأملي دربارة خانوادة تک‌فرزندي» (آذر 1382 و اسفند 1384)، سياحت غرب، سال اول، ش 6 و سال سوم، ش32، ص28-38.
    • نوري همداني، حسين(آيت الله)، «كنترل جمعيت» (بهار1382)، فقه اهل بيت، سال نهم، ش 33، ص 24 – 51.
    • panindigan.tripod.com/panindigan.html
    • Alvin and Heidi Toffler. ,War and Anti-War ,Boston: Little, Brown & Co., 1993, p.155
    • http://www.whitehouse.gov/nsc/history.html-7
    • panindigan.tripod.com/panindigan.html
    • Amir ahmadi.H.,Revolution and Economic Transition:the Iranian EXperience,Albany,New York:State University of New York Press, ,1990
    • Amir ahmadi,H.,and Parvin,M.,(EDS),Post-Revolutionary Iran. Aghajanian,A.,1988,ẓ Post-Revolutionary Demographic Trends in :Boulder London:Westview Press. IranẒ
    • 93 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Fouladi vanda, Mohammad.(2025) Reflection on the Policy of Population Control: Its Consequences. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 3(1), 153-180

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad Fouladi vanda."Reflection on the Policy of Population Control: Its Consequences". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 3, 1, 2025, 153-180

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Fouladi vanda, M.(2025) 'Reflection on the Policy of Population Control: Its Consequences', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 3(1), pp. 153-180

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Fouladi vanda, M. Reflection on the Policy of Population Control: Its Consequences. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 3(1): 153-180