Pages:
61-80
Receive Date: 2025/04/05
Accept Date: 2025/04/05
Abstract:
As a strategic issue and an important factor in the stability and dynamism of societies, "population" is a multidimensional issue that has been taken into account by social thinkers. In this regard, Allameh Misbah Yazdi, a prominent social philosopher, has presented social and cultural analyses concerning population. The central question of this article is derived from the social and cultural explanations of Allameh Misbah Yazdi about population. The data collection method is "documentary and library based" and the data were analyzed descriptively and analytically. The research findings showed that Allameh Misbah considers Islam to be in favor of increasing the population, but argues that its ruling is a function of social conditions. According to Allameh Misbah, population is a multi-dimensional issue that experts from various fields should work together to deal with. He considers two reasons to be the main factors in the formation of the population challenge: first, the enemies’ conspiracy; and secondly, the expansion of convenience culture. According to him, Hawzeh’s clerics have two major duties to compensate for the past shortcomings: carrying out cultural and scientific activities and introducing the research results to the public. He stipulated that the main problems of the population are "culture" and "lack of religiosity", and religion and religious teachings should be highlighted to tackle them.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تبیینهای اجتماعی ـ فرهنگی جمعیت در اندیشهی علامه مصباح یزدی*
Abstract:
«جمعیت» موضوعی چندبعدی است که به مثابه مسئله ای راهبردی و عاملی مهم در پایایی و پویایی جوامع، مدنظر اندیشمندان اجتماعی قرار گرفته است. در این زمینه علامه مصباح یزدی، فلیسوف اجتماعی برجسته، به ارائه تحلیل های اجتماعی و فرهنگی درخصوص جمعیت پرداخته است. پرسش کانونی این نوشتار از تبیین های اجتماعی و فرهنگی علامه مصباح یزدی درباره جمعیت است. روش گردآوری داده ها «اسنادی و کتابخانه ای» بوده و پردازش داده ها به صورت توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است. یافته ها بیانگر آن است که علامه مصباح یزدی اسلام را طرفدار افزایش جمعیت می داند، اما حکم آن را متأثر از شرایط اجتماعی معرفی می کند. از نظر ایشان، جمعیت موضوعی چندبعدی است که برای حل مسائل آن باید کارشناسان علوم گوناگون با یکدیگر همگرایی داشته باشند. ایشان عمده ترین عوامل شکل گیری چالش جمعیت را دو چیز می داند: نخست توطئه دشمنان؛ و دوم گسترش فرهنگ راحت طلبی. از نظر ایشان روحانیت برای جبران کاستی های گذشته دو وظیفه عمده دارد: انجام فعالیت های فرهنگی و علمی؛ و معرفی نتایج تحقیقات به عموم مردم. وی گره اصلی چالش جمعیت را «فرهنگ» و «ضعف دینداری» دانسته است که برای حل آن باید دین و آموزه های دینی تقویت شوند.
References:
- آشفته تهراني، امير، 1381، جمعيتشناسي و تحليل جستارهاي جمعيتي، تهران، گستره.
- حاضري، عليمحمد، 1380، «مسائل اجتماعي متأثر از تعارض ارزشها در دوران گذار»، نامه انجمن جامعهشناسي ايران، ش 4، ص 41ـ53.
- خرازي، سيدمحسن، 1379، «کنترل جمعيت و عقيمسازي 1»، فقه اهلبيت، ش 21، ص 41-69.
- سرايي، حسن، 1368، «موضوع و منزلت علمي جمعيتشناسي»، رشد آموزش علوم اجتماعي، ش 2، ص 26-31.
- شرفالدين، سيدحسين و اسماعيل چراغي کوتياني،1393، «نقش فرهنگ و ساختارهاي فرهنگي در تحولات جمعيتي»، معرفت فرهنگي اجتماعي، ش 21، ص 51-78.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1387، الکافي، به اهتمام محمدحسين درايتي، قم، دارالحديث.
- کوهن، تامس، 1369، ساختار انقلابهاي علمي، ترجمة احمد آرام، تهران، سروش.
- کوئن، بروس، 1375، درآمدي بر جامعهشناسي، ترجمة محسن صبوري، تهران، توتيا.
- ليتل، دانيل، 1381، تبيين در علوم اجتماعي: درآمدي بر فلسفه علم الاجتماع، ترجمة عبدالکريم سروش، چ دوم، تهران، طلوع آزادي.
- مشفق، محمود و همکاران، 1391، انتقال جمعيت در ايران: تحولات جمعيتي، چالشهاي پيشرو و لزوم تجديدنظر در سياستهاي جمعيتي ايران، تهران، مؤسسة مطالعات و مديريت جامع و تخصصي جمعيت کشور.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1392، «بيانات در همايش تغييرات جمعيتي و نقش آن در تحولات»، در: mesbahyazdi.ir
- ـــــ ، 1396، «شما را نيافريدند که هر کاري خواستيد بکنيد (گفتوگو)»، فرهنگ پويا، ش 36، ص 39ـ45.
- ـــــ ، 1397الف، «بيانات در ديدار اعضاي کارگروه جمعيت» در: mesbahyazdi.ir
- ـــــ ، 1397ب، «بيانات در ديدار با جمعي از پزشکان و کارشناسان عرصة جمعيت و سلامت»، در: mesbahyazdi.ir
- ميرزايي، خليل، 1393، فرهنگ توصيفي علوم اجتماعي، تهران، فوژان.
- هانتينگتون، ساموئل، 1384، «تمدن اسلام و چين؛ دو چالش پيشروي تمدن غرب (گفتوگو)»، سياحت غرب، سال سوم، ش 32، ص 5-10.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
cheraghi, Esmaeeil.(2025) The Social-Cultural Explanations of Population in the Thoughts of Allameh Misbah Yazdi. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14(2), 61-80
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Esmaeeil cheraghi."The Social-Cultural Explanations of Population in the Thoughts of Allameh Misbah Yazdi". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14, 2, 2025, 61-80
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
cheraghi, E.(2025) 'The Social-Cultural Explanations of Population in the Thoughts of Allameh Misbah Yazdi', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14(2), pp. 61-80
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
cheraghi, E. The Social-Cultural Explanations of Population in the Thoughts of Allameh Misbah Yazdi. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 14(2): 61-80