The Crisis of School Dropout: Examining School Staff's Perspectives on Enduring and Emerging Causes and Contexts
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Fatemeh Ramezani
/ Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Lorestan University / ramezani.f@lu.ac.ir
/ Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Lorestan University / ramezani.f@lu.ac.irAbstract:
This study aimed to investigate the perspectives and experiences of school staff regarding the enduring and emerging causes and contexts of school dropout. In terms of data collection, the research is exploratory, and regarding its approach, it is qualitative, utilizing conventional content analysis. The target population consisted of school staff in the city of Khorramabad. Using purposive sampling, 21 individuals were selected as participants, and semi-structured interviews were employed for data collection. Following analysis and organization of the results, 33 sub-themes emerged, which were categorized into four main themes: "familial factors, individual factors, educational factors, and social factors." Among these, "poverty, misguided family culture, lack of educational facilities, and peer influence" can be identified as enduring causes of school dropout, which continue to affect the educational progression of children in this region. Emerging reasons include "the advent of artificial intelligence, the devaluation of academic knowledge, financial affluence, graduate unemployment, and issues surrounding the university entrance exam."
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بحران بازماندگی از تحصیل: بررسی دیدگاه کادر آموزشی مدارس از علل و زمینه‌های دیرینه و نوظهور
Abstract:
پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه و تجربة کادر آموزشی مدارس از دلایل و زمینه‌های دیرینه و نوظهور بازماندگی از تحصیل صورت گرفته است. روش تحقیق بر اساس چگونگی گردآوری داده‌ها اکتشافی، و از نظر رویکرد، کیفی از نوع تحلیل محتوای عرفی است. جامعة هدف، کادر آموزشی مدارس شهر خرم‌آباد می‌باشد که از میان ایشان بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، 21 نفر به‌عنوان گروه مشارکت‌کنندگان انتخاب شده و برای گردآوری اطلاعات از ایشان از ابزار مصاحبة نیمه‌ساختاریافته استفاده شده است. پس از تحلیل و تنظیم نتایج، 33 مضمون فرعی حاصل آمده و در قالب چهار دسته مضامین اصلی «عوامل خانوادگی، عوامل فردی، عوامل آموزشی و عوامل اجتماعی» قرار گرفته است. در این میان می‌توان «فقر، فرهنگ غلط خانواده، نبود امکانات آموزشی و تأثیر همسالان» را از دلایل دیرینة بازماندگی از تحصیل دانست که همچنان نیز بر روند ادامة تحصیل فرزندان این مرزوبوم مؤثر است، و از میان دلایل نوظهور نیز می‌توان به «ظهور هوش مصنوعی، کاهش ارزش علم، تمکن مالی، بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و مسائل پیرامون کنکور» اشاره داشت.
References:
- اسمیت، فیلیپ (1387). درآمدی بر نظریة فرهنگی. ترجمۀ حسن پویان. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
- اقدسی، علینقی و زینال‌فام، افسانه (۱۳۹۱). عوامل محیطی و اجتماعی مؤثر در ترک تحصیل (بازماندگان از تحصیل) دانش‌آموزان دختر دبیرستان‌های شهرستان میاندوآب در سال تحصیلی 89ـ90. آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی)، ۵(۱۷)، ۱۱۳ـ۱۳۰.
- امیری، محمد (۱۳۹۴). تحلیلی دوسطحی از تأثیر وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده و درجۀ توسعه‌یافتگی استان محل زندگی بر بازماندگی تحصیلی فرزندان در ایران. تعلیم‌وتربیت، ۳۱(۳)، ۳۳ـ۵۶.
- آتشک، محمد (1388). بررسی تساوی جنسیتی در دسترسی به آموزش (پایه‌های دورۀ راهنمایی در مناطق شهری و روستایی کشور). مطالعات راهبردی زنان، 11(44)، 73ـ110.
- بارانی، حمید و دیگران (۱۳۹۸). عوامل روان‌شناختی ترک تحصیل دانش‌آموزان. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، ۱۵(۵۹)، ۳۲۳ـ۳۳۵.
- باقری پرمهر، شعله و دیگران (۱۴۰۱). بررسی آماری عوامل مؤثر بر بازماندگی از تحصیل کودکان. چشم‌اندازهای اقتصاد عدالت‌محور، ۱، ۷۵ـ۱۰۰.
- برنامۀ ریشه‌کنی بی‌سوادی در جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۳). تهران: سازمان نهضت سوادآموزی.
- بلوچ‌زهی، عبدالغفار (۱۳۹۵). شناسایی عوامل مؤثر بر ترک تحصیل دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی و ارائۀ راهکارهایی برای پیشگیری از آن در استان سیستان و بلوچستان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبائی.
- بیات، موسی و ملاشاهی، محمدرضا (۱۴۰۱). بررسی روند ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل در آموزش‌وپرورش (سال‌های ۱۳۹۳ـ۱۴۰۱). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
- بیرانوند، سارا و دیگران (۱۴۰۱). تفاوت‌های روستا ـ شهری ازدواج و ترک تحصیل دختران در دورۀ متوسطۀ دوم (دبیرستان). نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، ۱۷(۳۳)، ۵۱ـ۷۶.
- تورانی، حیدر و عارف‌نژاد، سعید (۱۳۹۶). بررسی موانع و شیوه‌های جذب کودکان بازمانده از تحصیل در مناطق روستایی و عشایری. تعلیم‌وتربیت، ۳۳(۱۳۲)، ۳۱ـ۴۷.
- حدادی‌زاده، علی (۱۳۹۴). علل بازماندگی از تحصیل در دورۀ متوسطۀ شهرستان قم در سال تحصیلی 1393ـ۱۳۹4. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم تربیتی. دانشگاه قم.
- زالی، منصوره (۱۴۰۳). عقب‌گرد از راه مدرسه. خبرگزاری ایسنا. https://www.isna.ir/news/
- سپیدنامه، بهروز و دیگران (۱۳۹۵). شناسایی دلایل ترک تحصیل دانش‌آموزان مقطع ابتدایی منطقۀ آموزش‌وپرورش موسیان (نواحی روستایی). توسعۀ محلی روستایی ـ شهری (توسعۀ روستایی)، ۸(۱)، ۱۶۷ـ۱۹۸.
- سنجری‌فر، علی‌اصغر (۱۴۰۰). بررسی رابطۀ وضعیت اقتصادی و کسب‌وکار والدین با ترک تحصیل فرزندان. مدیریت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، ۲(۱)، ۸۱ـ۹۸.
- سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (۱۳۹۰). مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- سند نقشۀ جامع علمی کشور (۱۳۸۹). مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- شارع‌پور، محمود (۱۳۹9). جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش. تهران: سمت.
- شاه‌محمدی، انور و بهمنی، مهری. (۱۳۹۹). راهکارهای تدریس برای کاهش ترک تحصیل. تدریس‌پژوهی، ۸(۳)، ۱۷۱ـ۱۹۴.
- شکویی، حسین (1390). شناخت و فلسفۀ جغرافیا. تهران: دانشگاه پیام نور.
- شهرکی، مهدی و قادری، سیمین (۱۳۹۱). بررسی تصمیم به اشتغال و تحصیل کودکان کار در ایران. اقتصاد مقداری، ۹(۴)، ۵۷ـ۸۹.
- صادقی، مجید (۱۴۰۲). واکاوی عوامل مؤثر بر بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در نواحی روستایی از دیدگاه والدین و دانش‌آموزان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم تربیتی (آموزش‌وپرورش ابتدایی). دانشگاه شیراز.
- صافی، احمد (۱۴۰۰). آموزش‌وپرورش ابتدایی، دورۀ اول و دوم متوسطه. تهران: سمت.
- عباس‌زاده، محمد (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی، 23(1)، 19ـ34.
- عبدالهی، شیرزاد (۱۳۹۱). هر کودک بازمانده از تحصیل یک بمب ساعتی است. روزنامۀ دنیای اقتصاد. شمارۀ ۲۶۳۸.
- غلام‌پور، میثم و آیتی، محسن (۱۳۹۸). روایت‌پژوهی ترک تحصیل دانش‌آموز دختر روستایی. پژوهش‌نامۀ زنان، ۱۰(۴)، ۷۷ـ۱۰۰.
- فتحی، حبیبه (۱۳۹۱). نگاهی گذرا به عوامل بازماندگی از تحصیل. روزنامۀ دنیای اقتصاد. شمارۀ ۲۶۴۰.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1358).
- قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش‌وپرورش (۱۳۶۶). مصوب مجلس شورای اسلامی.
- قانون برنامۀ اول توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۸). مصوب مجلس شورای اسلامی.
- قانون برنامۀ چهارم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۸۳). مصوب مجلس شورای اسلامی.
- قانون برنامۀ دوم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۷۳). مصوب مجلس شورای اسلامی.
- کلانتری، رباب و دیگران (1402). شناسایی کودکان در معرض بازماندگی از تحصیل در مقطع دبستان با به‌کارگیری یک مدل پروبیت. تحلیل‌های اقتصادی توسعۀ ایران، 9(2)، 251ـ277.
- مظفری قره‌بلاغ، صدیقه و چراغی، مهدی (۱۴۰۱). شناسایی عوامل مؤثر بر ترک تحصیل دانش‌آموزان در مقطع متوسطۀ مناطق عشایری شهرستان ماه‌نشان. مطالعات برنامه‌ریزی قلمرو کوچ‌نشینان، ۲(۲)، ۱۵۱ـ۱۶۰.
- مهدوی‌فر، مرضیه (۱۳۹۸). بررسی عوامل بازماندگی از تحصیل کودکان ۶ الی ۱۵ سال شهرستان کاشان. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی. دانشگاه شهید بهشتی.
- نجاتی، محمدحسین (۱۳۹۰). کودکان بازمانده از تحصیل: واقعیت خاموش ایران. روزنامۀ شرق. شمارۀ ۱۳۸۳.
- یاراحمدی، یحیی و دیگران (۱۳۹۱). تدوین و آزمون یک مدل انگیزشی برای پیش‌بینی تصمیم دانش‌آموزان پایۀ سوم راهنمایی و اول دبیرستان مناطق روستایی شهرستان سنندج به ادامه یا ترک تحصیل در دورۀ دبیرستان. دستاوردهای روان‌شناختی، ۱۹(۱)، ۸۱ـ۹۸.
References:
- Bilar Jr, E. A. & Montañez, M. C. A. (2024). Understanding student dropout risk: A qualitative study. Ho Chi Minh City Open University Journal of Science - Social Sciences, 14(2), 18–34.
- Dayasiri, K., Jayasingha, D. & Thadchanamoorthy, V. (2025). Determinants of school drop-out among adolescents in rural Sri Lanka. Children and Youth Services Review, 169, 108-112.
- Eslamian, A., Arshi, M., Tahmasebi, S., Alipour, F., Rafiey, H. & Karimijavan, G. (2023). Understanding dropout stabilization and the factors affecting the return to primary school: A qualitative study. Journal of Medicine and Life, 16(7), 990–997.
- Gubbels, J., van der Put, C. E. & Assink, M. (2019). Risk factors for school absenteeism and dropout: A meta-analytic review. Journal of Youth and Adolescence, 48, 1637–1667.
- Hameed, S., Mesum, M. K., Khan, H. K., Bano, A., Mehdi, S., Jabeen, S. & Ali, N. (2024). Determination of latent factors influencing students’ dropout in secondary schools. OEconomia, 7(2), 77-90.
- Mendoza Lira, M., Ballesta Acevedo, E., Muñoz Jorquera, S. & Covarrubias Apablaza, C. G. (2023). Conceptualizations of school dropout and retention from Chilean educational actors’ perspectives. Participatory Educational Research, 10(2), 216–235.
- Parrillo, V. N. (Ed.). (2008). Encyclopedia of social problems. Sage Publications.
- Tsolou, O., Babalis, T. & Tsoli, K. (2021). The impact of COVID-19 pandemic on education: Social exclusion and dropping out of school. Creative Education, 12, 529–544.
- UNICEF. (2014). All children in School by 2015 Global initiative on out-of-school children. UNICEF Regional Office for South Asia,Kathmandu, Nepal.
- Venkatesan, R. G., Karmegam, D. & Mappillairaju, B. (2024). Exploring determinants of school dropout across regions in India: A comprehensive meta-analysis. Journal of Computational Social Science, 7, 1665–1697.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Ramezani, Fatemeh.(2025) The Crisis of School Dropout: Examining School Staff's Perspectives on Enduring and Emerging Causes and Contexts. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 16(3), 131-154 https://doi.org/10.22034/marefatefarhangi.2025.5002327
Fatemeh Ramezani."The Crisis of School Dropout: Examining School Staff's Perspectives on Enduring and Emerging Causes and Contexts". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 16, 3, 2025, 131-154
Ramezani, F.(2025) 'The Crisis of School Dropout: Examining School Staff's Perspectives on Enduring and Emerging Causes and Contexts', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 16(3), pp. 131-154
