Pages:
77-94
Receive Date: 2025/02/24
Accept Date: 2025/02/24
Abstract:
Criminal policy, meaning the set of strategies and measures taken in a society against crime and perversion, is strongly linked to the fundamental attitudes that govern the thought of its founders in categories such as freedom, power and equality of human beings. The nature of the strategy of social order and security and its methods is shaped in terms of the importance of related categories and different models of criminal policy are created. Some have mistakenly argued for the low status of freedom in Islamic criminal policy and have introduced it as absolute totalitarian. Drawing on descriptive-analytical method, this article seeks to explain the position of freedom in Islamic criminal policy in the light of fundamental principles such as worship, perfection and human dignity. The results show that in the philosophy of liberalism, human perfection depends on the protection of interests at the individual level and human dignity depends on his freedom even if it is contrary to nature and reason. However, in Islamic criminal policy, the dimension of human individuality is never destroyed in his social dimension, and justice, security and freedom are the necessary elements to achieve human dignity. They are ways to achieve perfection through the servitude and worship of God Almighty.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :جایگاه آزادی در مبانی سیاست جنایی اسلام؛ با تأکید بر کمال و کرامت انسانی
Abstract:
سیاست جنایی، به معنای مجموعه استراتژی ها و تدابیری که در یک جامعه در قبال جرم و انحراف اتخاذ می شود، به شدت با نگرش های بنیادین حاکم بر اندیشه واضعان خود در مقولاتی همچون، آزادی و قدرت و برابری انسان ها پیوند دارد. ماهیت راهبرد نظم و امنیت اجتماعی و شیوه های آن، بر حسب میزان اهمیت این مقوله ها رقم می خورد و مدل های گوناگونی از سیاست جنایی را پدید می آورد. برخی به ناصواب، از منزلت پایین آزادی در سیاست جنایی اسلام سخن گفته و آن را توتالیتر تام معرفی کردهاند. این مقاله می کوشد جایگاه آزادی در سیاست جنایی اسلام را در پرتوی اصول بنیادینی همچون عبودیت و کمال و کرامت انسانی، با روش توصیفی ـ تحلیلی تبیین کند. نتایج حاکی از این است که هرچند در فلسفهی لیبرالیسم، کمال انسان در صیانت از منافع در سطح فردی و کرامت انسانی در آزادی اوست، حتی اگر با فطرت و عقل مغایر باشد، اما در سیاست جنایی اسلام، هرگز بعد فردیت انسان در بعد اجتماعی او مضمحل نشده و عدالت، امنیت و آزادی از عناصر لازم برای نیل به کرامت انسانی و راهی برای دستیابی به کمال بوده که در سایۀ بندگی و عبودیت خداوند متعال محقق میشود.
References:
- ایازی، سیدمحمدعلی، 1386، «کرامت انسان و آزادی در قرآن»، بینات، ش56، ص 10-32.
- برزگر، ابراهیم، ۱۳۹۳، آزادی در الگوی سه گانه اسلام، تهران، الگوی پیشرفت.
- برهانی، محسن و بشري محمدیفر، 1395، «کمالگرایی کیفری»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، دوره سوم، ش 2، ص 173ـ194.
- تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد، 1410ق، غررالحکم و دررالکلم،مصحح/محقق،سیدمهدی رجایی، قم،دارالکتاب الاسلامی.
- جوادی آملی، عبدالله، 1395، فلسفۀ حقوق بشر، قم، اسراء.
- حاجی دهآبادی، محمدعلی، 1383، «امربه معروف و نهی از منکر و سیاست جنایی»، فقه و حقوق، ش 1، پرتال جامع علوم انسانی، http://ensani.ir/fa/article/ .
- حسيني خامنهاي، سیدعلی، 1377، «آزادی از نظر اسلام و غرب»، اندیشه حوزه، ش 14، پرتال جامع علوم انسانی، http://ensani.ir/fa/article/ .
- حسيني، سيدمحمد، ۱۳۹۴، سیاست جنایی در اسلام و در جمهوری اسلامی ایران، چ چهارم، تهران، سمت.
- حیدری، مسعود و مسعود مؤمنی، 1398، «مقایسه تطبیقی یافتههای جرمشناسان و مکاتب حقوقی معاصر با سیاست جنایی و فقه جزایی علی»، پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، سال پانزدهم، ش ۵۷، ص 51ـ73.
- خاقانی اصفهانی، مهدی و محمدعلی حاجی دهآبادی، 1392، «بومیسازی سیاست جنایی با تأکید بر نقد اهم مدلهای غربی و گفتمانهای فقهی سیاست جنایی»، فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال چهل و ششم، ش 1، ص 29ـ52.
- دلماس مارتی، میري، 1393، نظامهای بزرگ سیاست جنایی، ترجمة علیحسین نجفی ابرندآبادی، چ چهارم، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
- دهخدا، علیاکبر، 1373، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران.
- رستمی، هادی، 1394، «جرمانگاری و کیفرگذاری در پرتو اصول محدودکننده آزادی در نظریه لیبرال»، پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره پنجم، ش 1، ص 55ـ81.
- سلطانفر، غلامرضا و همکاران، 1396، «تأثیر ایدئولوژیها بر قبض و بسط قلمرو حقوق کیفری»، تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بینالملل، سال دهم، ش ۳۷، ص 93ـ144.
- صادقی، محمدهادی و جواد ریاحی، 1398، «فلسفة اعمال مجازاتهای محدودکننده آزادی از منظر ضوابط تعزیر»، پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، سال شانزدهم، ش 58، ص 124ـ145.
- صدوق، محمدبن علي، 1386، توحید، تصحیح سیدهاشم حسینی تهرانی، بيجا، بینا.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1367، المیزان، ترجمة ناصر مکارم شیرازی، قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائي.
- فروغی، فضلالله، همکاران، 1397، «کرامت انسانی: راهبرد تعادلبخش میان امنیت و آزادی در گفتمان سیاست جنایي»، آموزههای حقوق کیفری، ش 15، ص 31ـ63.
- قیاسی، جلالالدین، 1385الف ، «اصول سهولت و مدارا در سیاست جنایی حکومت اسلامي»، انجمن معارف اسلامی، دوره دوم، ش 3، ص 13ـ42.
- ـــــ ، 1385ب، مبانی سیاست جنایی حکومت اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- کاتوزیان، ناصر، 1376، فلسفه حقوق، چ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
- مافی، همایون و سیدکمال حسینی، 1390، «مبانی فقهی مستثنیات دین»، فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال هفتم، ش 24، ص 147ـ173.
- محقق داماد، سیدمصطفی، 1387، قواعد فقه بخش جزایی، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.
- مدنی، سیدجلالالدین، ۱۳۶۹، حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، ج 7 (حقوق و آزادیهای افراد ملت)، تهران، سروش.
- مرادی، ذبیحالله، 1398، «نسبت کرامت و آزادی در اسلام و لیبرالیسم»، اندیشههای حقوق عمومی، سال نهم، ش 1 (16)، ص 79ـ96.
- مزینانی، محمدصادق، 1387، «نگاهی به قاعده لاضرر از دیدگاه امام خمینی»، فقه، دوره ششم، ش 21و22، ص 233ـ264.
- مشکات، محمد و حسن فاضلی، 1393، «بررسی انتقادی مفهوم آزادی از نظر برلین غربشناسی بنیادی»، غرب شناسی بنیادی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، ش 2، ص 105ـ135.
- مشکینی، علی، 1371، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، چ پنجم، قم، الهادي.
- مصباح، محمدتقی، 1382، معارف قرآن (خداشناسی، کیهانشناسی، انسانشناسی)، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مطهری، مرتضی، 1391 الف، مجموعه آثار (ج دوم از بخش اخلاق و عرفان)، چ نوزدهم، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1391ب، مجموعه آثار (ج دوم از بخش اجتماعی و سیاسی)، چ نوزدهم، تهران، صدرا.
- ـــــ ، ۱۳۹۲، مجموعه آثار (اصول عقاید مقدمهای بر جهانبینی اسلامی)، چ بيستم، تهران، صدرا.
- منتظرقائم، مهدی، ۱۳۸۱، آزادیهای شخصی و فکری از نظر امام خمینی و مبانی فقهی آن، تهران، ستاد بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی.
- میرخلیلی، سیدمحمد، 1394، «مبانی و راهبردهای سیاست جنایی اسلام»، در: مجموعه مقالات کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، کمیسیون تخصصی فقه و حقوق اسلامی، دوره دوم، ش 2، ص 307ـ340.
- نوبهار، رحیم و محمدرضا شبخیز، 1396، «اراده آزاد بهمثابه رکن مسئولیت کیفری در جدال سازگارانگاری و ناسازگارانگاری»، پژوهشهای حقوق جزا و جرمشناسی، ش ۹، ص 87ـ113.
- نوبهار، رحیم، 1392، «مدلشناسی سیاست جنایی اسلام»، تحقیقات حقوقی، ش ۶۱، ص 101ـ148.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Haji Dehabadi , Mohammad ali, Bostanipour, Leyla.(2025) The Position of Freedom in the Foundations of Islamic Criminal Policy with Emphasis on Perfection and Human Dignity. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 12(4), 77-94
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mohammad ali Haji Dehabadi ; Leyla Bostanipour."The Position of Freedom in the Foundations of Islamic Criminal Policy with Emphasis on Perfection and Human Dignity". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 12, 4, 2025, 77-94
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Haji Dehabadi , M, Bostanipour, L.(2025) 'The Position of Freedom in the Foundations of Islamic Criminal Policy with Emphasis on Perfection and Human Dignity', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 12(4), pp. 77-94
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Haji Dehabadi , M, Bostanipour, L. The Position of Freedom in the Foundations of Islamic Criminal Policy with Emphasis on Perfection and Human Dignity. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 12(4): 77-94