Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 11, Issue 2, No 42, Year 2025 , Pages 97-116

    An Advanced Society from the Perspective of the Quran and Tradition (Characteristics and Indicators)

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mohammad jamal Khalilian Ashkezari / Associate Professor, Department of Economics, Imam Khomeini Educational and Research Institute / m_khalil411@yahoo.com
    ✍️ Seyed hamid Joshaghani Naeini / PhD in Philosophy of Islamic Economics Imam Khomeini Educational and Research Institute and member of the Economics Department of the Institute of Humanities of the Mostafa International Society / mirsadry@gmail.com
    Abstract: 
    The progress of man and society is a result of man’s desirable interaction with the various dimensions of the world in which he lives and the teachings of each school direct the course of interaction through social institutions. In Islam, an advanced society is the society whose members have achieved relative prosperity by making use of knowledge and technology side by side with economic growth, and have dignity, freedom, knowledge and insight –a society and, to which the Qur'an refers as ‘’agreeable’’ life, devoting themselves to obeying God and worshipping him while living in prosperity. Therefore, the characteristics and features of advanced Islamic society are different from the developed western society. In order to achieve the desired progress of Islam, in addition to meeting the material needs, it is necessary to pay attention to the spiritual needs of individuals, and the Islamic society must be independent, dignified and powerful. This study, citing Islamic teachings derived from verses and hadiths; Sovereignty of the atmosphere of servitude and monotheism, individual and collective relations based on social justice, unity and solidarity, freedom with liberality, formation of the atmosphere of education, thinking and knowledge, security, committed and professional manpower, genuine and dynamic culture, relative well-being, health and He considered health, guardianship, originality and strength of the family institution as important features of the advanced Islamic society and proposed criteria to evaluate its progress.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :جامعه پیشرفته از دیدگاه قرآن و سنت (ویژگی‌ها و شاخص‌ها)
    Abstract: 
    پیشرفت انسان و جامعه، حاصل تعامل مطلوب انسان با ابعاد گوناگون جهان پیرامون است که آموزه های هر مکتبی از طریق نهادهای اجتماعی این تعامل را جهت می دهند. از نظر اسلام، جامعه‌ی پیشرفته جامعه ای است که افراد آن با استفاده از دانش و فناوری، در پرتو رشد اقتصادی، به رفاه نسبی دست یافته و با به کارگیری آن در مسیر عبودیت و اطاعت از خداوند، به کرامت و آزادگی، معرفت و بصیرت و به تعبیر قرآن به حیات طیبه رسیده اند. ازاین رو، ویژگی ها و شاخص های جامعه‌ی پیشرفته اسلامی متمایز از جامعه توسعه یافته غربی است. برای دستیابی به پیشرفت مورد نظر اسلام، لازم است علاوه بر تأمین نیازهای مادی به نیازهای معنوی افراد نیز توجه شود و جامعه اسلامی باید مستقل، عزتمند و مقتدر باشد. این مقاله، با استناد به آموزه های اسلامی متخذ از آیات و روایات؛ حاکمیت فضای عبودیت و توحیدمداری، روابط فردی و جمعی بر محور عدالت اجتماعی، اتحاد و همبستگی، آزادی همراه با آزادگی، شکل گیری فضای علم افزایی، تفکر و معرفت، امنیت، نیروی انسانی متعهد و متخصص، فرهنگ اصیل و پویا، رفاه نسبی، سلامتی و بهداشت، ولایت پذیری، اصالت و استحکام نهاد خانواده را از ویژگی های مهم جامعه پیشرفته اسلامی دانسته و برای ارزیابی میزان پیشرفت آن، شاخص هایی را مطرح کرده است.
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1414ق، ترجمة صبحي صالح، قم، هجرت.
    • آوینی، سیدمرتضی، 1376، توسعه و مبانی تمدن غرب، چ دوم، تهران، ساقی.
    • ابن‌بابويه قمي، محمد‌بن‌علي (شيخ صدوق)، 1398ق، التوحيد، تحقيق هاشم حسيني، قم، جامعه مدرسين.
    • اخترشهر، علی، 1386، اسلام و توسعه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    • بیگ‌زاده، صفر، 1384، «چند مقاله در زمینه موانع نهادی توسعه»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، چ دوم، تهران.
    • پاینده، ابوالقاسم، 1382، نهج‌الفصاحه، چ چهارم، تهران، دنياي دانش.
    • توکلی، محمدجواد، 1390، «روش‌شناسي تدوین شاخص پیشرفت انساني بر اساس گفتمان قرآنی»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش 4، ص 30-42.
    • جهانیان، ناصر، 1388، اسلام و رشد عدالت‌محور، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامي.
    • حرعاملي، محمد‌بن‌حسن‏، 1409ق، وسائل‌الشيعه، قم، مؤسسة آل‌البيت‏.
    • خلعتبري، فيروزه، 1371، مجموعه مفاهيم پولي بانکي و بين‌المللي، تهران، شباويز.
    • خليليان اشکذري، محمدجمال و همکاران، 1394، معیارها و شاخص‌های پیشرفت انسانی از دیدگاه اسلام، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمينی.
    • خليليان اشکذري، محمدجمال، 1381، فرهنگ اسلامي و توسعه اقتصادي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1390، شاخص‌های توسعه اقتصادی از دیدگاه اسلام، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمينی.
    • دفتر همکاري حوزه و دانشگاه، 1387، مباني اقتصاد اسلامي، چ چهارم، تهران، سمت.
    • رامش ورپرا، ساد مسيرا، 1364، «برداشتي نو از مسائل توسعه»، گزيده مسائل اقتصادي ـ اجتماعي، ش 46، ص 4-15.
    • رجايي، سيدمحمدكاظم، 1392، «مفهوم و شاخص «عدالت اقتصادي»»، معرفت اقتصاد اسلامی، ش 9؛ ص 79-104.
    • رستمى‌نسب، عباسعلى و زهرا شبسترى‌نژاد راورى، 1394، «نقش خانواده در انتقال ارزش‌ها از منظر قرآن كريم»، معرفت، ش 208، ص 27-38.
    • روح‌الاميني، محمود، 1379، زمينه فرهنگ‌شناسي تأليفي در انسان‌شناسي فرهنگي و مردم‌شناسي، چ پنجم، تهران، عطار.
    • روحانى دهكردى، سولماز و اشرف باقرى قلعه سليمى، 1391، «مدرسه و نقش آن در تعليم و تربيت ارزش‌ها»، معرفت، ش 179، ص 95ـ103.
    • سن، آمارتيا، 1381، توسعه به ‌مثابة آزادي، ترجمة وحيد محمودي، تهران، دستان.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين‏، 1417ق، الميزان في تفسيرالقرآن‏، چ پنجم، قم، جامعه مدرسين.
    • فتال نيشابورى، محمدبن‌احمد، 1375، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، قم، رضي.
    • کليني، محمد‌بن‌يعقوب، 1375، اصول کافي، ترجمة محمدباقر کمره‌اي، چ سوم، قم، اسوه.
    • ـــــ ، 1407ق، کافي، تصحيح: علي‌اکبر غفاري و محمد آخوندي، چ چهارم، تهران، دارالکتب الإسلاميه.
    • مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالأنوار، چ دوم، بيروت، دار إحياءالتراث العربي.
    • محدثي، جواد، 1381، پيام‌هاي عاشورا، قم، پژوهشکده تحقيقات اسلامي سپاه.
    • محمدی ری‌شهری، محمد، 1377، میزان‌الحکمة، ترجمة حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث.
    • معين، محمد، 1360، فرهنگ فارسي معين، چ چهارم، تهران، سپهر.
    • موسايي، ميثم، 1390، دين توسعه و فرهنگ، تهران، جامعه‌شناسان.
    • موسی صدر، اسلام و خانواده در جامعه پيشرفته؛ در: همایش «اسلام و تنظیم خانواده»، ۲۴ تا ۲۹ ژانویه ۱۹۷۱ (۴ تا ۹ بهمن ۱۳۴۹)؛ http://www.imam-sadr.com/ 93.10.25.
    • نوری اعظم، 1389، «عوامل تحکیم و استحکام نهاد خانواده»، طهورا، ش 7، ص 145-178.
    • واعظی، احمد، 1383، «عدالت اجتماعي و مسائل آن»، قبسات، ش 33، ص 189-208.
    • ورام‌بن‌أبي‌فراس، مسعود‌بن‌عيسي، 1369، مجموعه ورّام، آداب و اخلاق در اسلام، ترجمة محمدرضا عطايي، مشهد، بنياد پژوهش‌هاي اسلامي آستان قدس رضوي.
    • Routledge Encyclopedia of International Political Economy: Entries G-O, P. 858.
    • www.islamquest.net.
    • http://tabrizema.ir.
    • old.maslahat.ir.
    • www.leader.ir.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khalilian Ashkezari, Mohammad jamal, Joshaghani Naeini , Seyed hamid.(2025) An Advanced Society from the Perspective of the Quran and Tradition (Characteristics and Indicators). Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 11(2), 97-116

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad jamal Khalilian Ashkezari; Seyed hamid Joshaghani Naeini ."An Advanced Society from the Perspective of the Quran and Tradition (Characteristics and Indicators)". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 11, 2, 2025, 97-116

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khalilian Ashkezari, M, Joshaghani Naeini , S.(2025) 'An Advanced Society from the Perspective of the Quran and Tradition (Characteristics and Indicators)', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 11(2), pp. 97-116

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khalilian Ashkezari, M, Joshaghani Naeini , S. An Advanced Society from the Perspective of the Quran and Tradition (Characteristics and Indicators). Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 11(2): 97-116