Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 7, Issue 4, No 28, Year 2025 , Pages 137-156
The Constitutional Vali Faqih; Akhund Khorasani (the Actions of Velayat-e faqih and Belief in Jurists’ Especial Right to Establish Government)
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
Despite Ayatollah Akhund Khorasani’s belief in "Velayat-e faqih ", some try to introduce him as being opposed to Velayat-e faqih. With a little contemplation of his works and outspoken remarks, one can admit to his commitment to the principle of Velayat-e faqih. This is a new course of distorting the history, because just like Imam Khomeiny and not against him, Akhund believed in velayat-e faqih both theoretically and practically. In the position of Vali Faqih, Imam Khomeini led the ousting the Shah from power, declaring the Takfir of Salman Rushdi, threatening Bani-Sadr to dismissal, issuing the verdict of apostasy of the so-called national- religious group and etc. In a similar vein, the late Akhund Khurasani ousted Ali Shah from power, threatened the Sultan of Ottoman, warned the Ottoman Sheikholeslam, expelled Taghizadeh from the National Assembly and anathemized him and all the secular intellectuals. Using descriptive and documentative method, this paper seeks to underline Akhund Khorasani’s theoretical and practical belief in "Velayat-e faqih ". He holds that in the era of the infallible Imam’s absence, Velayat-e faqih is a" right special to jurists” .
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :ولی فقیه مشروطه؛ آخوند خراسانی (اعمال ولایت فقیه و اعتقاد به حق ویژه حکومت برای فقها)
Abstract:
علی رغم اعتقاد آیت الله آخوند خراسانی به «ولایت فقیه»، برخی سعی می کنند ایشان را ضدولایت فقیه معرفی کنند. با اندک تأمل در آثار، و سخنان صریح ایشان، می توان به پایبندی ایشان به این اصل اذعان کرد. این جریان جدید تحریف تاریخ است؛ زیرا مرحوم آخوند، هم به طور نظری و هم عملی معتقد به ولایت فقیه بود، آن هم درست مثل امام خمینی ره، نه مقابل و مخالف ایشان. امام خمینی از جایگاه ولایت فقیه، رهبری خلع محمدرضاشاه، تکفیر سلمان رشدی، تهدید بنی صدر به عزل، حکم ارتداد گروهک موسوم به ملی مذهبی و امثال این مسائل را و مرحوم آخوند خراسانی نیز خلعِ محمدعلی شاه، تهدید سلطان عثمانی، هشدار به شیخ الاسلام عثمانی، اخراج تقی زاده از مجلس شورای ملی و تکفیر او و همه‌ی روشنفکران سکولار را در کارنامه خود دارد. هدف این تحقیق، بازگویی اعتقاد عملی و نظری آخوند خراسانی به «ولایت فقیه»، با روش توصیفی و اسنادی است. ایشان ولایت را در عصر غیبت معصوم، «حق ویژه‌ی فقیهان» می دانند.
References:
- آخوند خراساني، ملا محمدکاظم، 1406ق، حاشية المكاسب، صحيح و تعليق سيدمهدي شمس‌الدين، بي‌جا، وزارت ارشاد اسلامي.
- ـــــ ، 1435ق، بحوث في القضا (تقريرات قضا)، نگارش شيخ محمد فرزند آخوند، چ دوم، قم، جامعه مدرسين.
- آدميت، فريدون، 1388، فکر دموکراسي اجتماعي و نهضت مشروطيت ايران، تهران، گستره.
- افشار، ايرج، 1359، اوراق تازه‌ياب مشروطيت و نقش تقي‌زاده، تهران، جاويدان.
- تقي‌زاده، سيدحسن، 1368، زندگي طوفاني يا خاطرات، به کوشش ايرج افشار، تهران، محمدعلي علمي.
- ثقةالاسلام تبريزي، ميرزاعلي، 1389، مجموعه رسائل سياسي ميرزاعلي ثقةالاسلام تبريزي به کوشش علي‌اصغر حقدار، تهران، چشمه.
- جوادزاده، عليرضا، 1391، حاکميت سياسي فقيهان از ديدگاه آخوند خراساني، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- دريابيگي، محسن، 1386، حيات سياسي، فرهنگي و اجتماعي آخوند خراساني (مجموعة گفتار)، تهران: مؤسسه تحقيقات و توسعه علوم انساني.
- دولت‌آبادي، يحيي، 1371، حيات يحيي، چ ششم، تهران، عطار.
- رائين، اسماعيل، 2536 شاهنشاهي، حقوق‌بگيران انگليس در ايران، چ ششم، تهران، جاويدان.
- روزنامة مجلس، 1376، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شوراي اسلامي.
- شريفكاشانى، محمدمهدى، 1362، واقعات اتفاقيه در روزگار، به کوشش منصوره اتحاديه مافي و سيروس سعدونيان، تهران.
- فيرحي، داود، 1384، مجموعه مقالات همايش مباني فکري و اجتماعي مشروطيت ايران: بزرگداشت آيت‌الله محمدکاظم خراساني، «مباني فقهي مشروطه‌خواهي از ديدگاه آخوند خراساني»، دانشگاه تهران و مؤسسة تحقيقات و توسعة علوم انساني.
- ـــــ ، 1388، دين و دولت در عصر مدرن، تهران، رخداد نو.
- ـــــ ، 1390، شناخت‌نامة آخوند خراساني، ج 2، «مباني فقهي مشروطه‌خواهي از ديدگاه آخوند خراساني» به کوشش مهدي مهرريزي و هادي رباني، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
- قوچاني، آقا نجفي، 1378، برگي از تاريخ معاصر، (حيات‌الاسلام في‌احوال آية الملک العلّام) پيرامون شخصيت و نقش آخوند ملامحمد کاظم خراساني در نهضت مشرويت، به تصحيح شاکري، تهران، هفت.
- کتاب آبي (گزارش‌هاي محرمانة وزارت امور خارجة انگليس دربارة انقلاب مشروطه ايران)، به کوشش احمد بشيري، 1362، تهران، نو.
- کديور، محسن، 1376، نظريه‌هاي دولت در فقه شيعه، تهران، نشر ني.
- ـــــ ، 1384، «انديشة سياسي آخوند خراساني»، مجموعة مقالات همايش مباني فکري و اجتماعي مشروطيت ايران: بزرگداشت آيت‌الله محمدکاظم خراساني»، تهران، دانشگاه تهران و مؤسسة تحقيقات و توسعة علوم انساني.
- ـــــ ، 1385، «قرائت فراموش شده؛ بازخواني نظريۀ " علماي ابرار"، تلقي اوليۀ اسلام شيعي از اصل "امامت"»، مدرسه، سال اول، ش 3، ص 92-102.
- ـــــ ، 1385، سياست‌نامة خراساني؛ قطعات سياسي در آثار آخوند ملامحمدکاظم خراساني صاحب کفايه، به کوشش ستاد بزرگداشت يکصدمين سالگرد مشروطيت، تهران، کوير.
- كرمانى، ناظم الاسلام، 1362، تاريخ بيدارى ايرانيان، چ چهارم، تهران، آگاه.
- كفايي، عبدالحسين مجيد، 1359، مرگي در نور؛ زندگاني آخوند خراساني صاحب كفايه، تهران، زوّار.
- نائيني، محمدحسين، 1374ق، تنبية‌الامة و تنزية‌الملة يا حكوت از نظر اسلام، با مقدمه و توضيحات آيت‌الله سيدمحمود طالقاني، تهران، شركت سهامي انتشار.
- نجفى، موسى و موسى حقانى فقيه، 1381، تاريخ تحولات سياسى ايران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر.
- وب سايت رسمي محسن کديور، 1392، «قرائت فراموش شده؛ بازخواني نظريۀ "علماي ابرار"، تلقي اوليۀ اسلام شيعي از اصل "امامت"، http://kadivar.com.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Ahmadi Khah, Ali.(2025) The Constitutional Vali Faqih; Akhund Khorasani (the Actions of Velayat-e faqih and Belief in Jurists’ Especial Right to Establish Government). Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 7(4), 137-156
Ali Ahmadi Khah."The Constitutional Vali Faqih; Akhund Khorasani (the Actions of Velayat-e faqih and Belief in Jurists’ Especial Right to Establish Government)". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 7, 4, 2025, 137-156
Ahmadi Khah, A.(2025) 'The Constitutional Vali Faqih; Akhund Khorasani (the Actions of Velayat-e faqih and Belief in Jurists’ Especial Right to Establish Government)', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 7(4), pp. 137-156
