A Review and Analysis of the Islamic-Iranian Family Pattern in the Islamic Revolution Discourse
Article Type:
Research
Writers:
Iman Erfan Mansh / Specialized PhD student of Cultural Sociology, Tehran University / iman.erfanmanesh@gmail.com
Abstract:
The discourse arguments concerning the political and cultural arenas in society exert effects on social institutions. Meanwhile, family, as the heart of lifestyle, is effected by discourse modeling. After the Islamic Revolution, the attention to the pattern of family to achieve an Islamic-Iranian lifestyle and reduce some of the social and cultural issues is considered necessary. Using discourse analysis theories based on discourse analysis (analytical-combinatorial model of Fairclough, Laclau, and Mouffe), the paper seeks to analyze the elements of Islamic-Iranian families as a product and an experimental efficiency of the Islamic Revolution discourse on three levels descriptive, interpretive and expressive. The results show that the pattern of Islamic-Iranian family is articulated on a number of concepts including justice-based, originality of individual and community, Islamic values and Iranian culture, and its distinctive features are Islam and Iranian culture. Besides, this pattern corresponds with the identity of Iran's society.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بازنمایی و تحلیل الگوی خانوادۀ اسلامی ـ ایرانی در گفتمان انقلاب اسلامی
Abstract:
مناقشات گفتمانی عرصه های سیاسی و فرهنگی در جامعه، بر نهادهای اجتماعی تأثیر می گذارد. در این میان، نهاد خانواده، به منزله‌ی کانون سبک زندگی، در معرض الگوسازی گفتمان ها قرار می گیرد. در ایران، پس از انقلاب اسلامی، توجه به الگویی از خانواده برای تحقق سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی و کاستن از برخی مسائل اجتماعی و فرهنگی، ضروری تلقی شده است. در این مقاله، با استفاده از نظریات تحلیل گفتمانی و بر اساس روش تحلیل گفتمان (مدل تحلیلی ترکیبی فرکلاف، لاکلاو و موفه) می کوشیم تا مؤلفه های الگوی خانوادۀ اسلامی ـ ایرانی را به عنوان محصول و کفایت تجربی گفتمان انقلاب اسلامی در سه سطح توصیفی، تفسیری و تبیینی تحلیل کنیم. بر طبق نتایج مقاله، الگوی خانوادۀ اسلامی ایرانی بر محور مفاهیم «عدالت محوری»، «اصالت فرد و جمع»، «ارزش های اسلامی» و «فرهنگ ایرانی» مفصل بندی شده و دال مرکزی آن «اسلام و فرهنگ ایرانی» است. همچنین این الگو با ارکان هویتی جامعۀ ایران سازگاری و تناسب دارد.
References:
- آزاد ارمكي، تقي، 1390، جامعه‌شناسي خانوادة ايراني، تهران، سمت.
- آزاد ارمكي، تقي و همكاران، 1382، «روند تغييرات فرهنگي اجتماعي خانوادة تهراني طي سه نسل»، فصل‌نامة علوم انساني دانشگاه الزاهرا، ش 44 و 45، ص1-24.
- آقاگل‌زاده، فردوس، 1385، تحليل گفتمان انتقادي، تهران، علمي و فرهنگي.
- اميري، مجتبي، 1388، «روش‌شناسي آسيب‌شناسي خانواده و دستيابي به الگوي بهينه با رويكرد بومي»، پژوهش‌نامة پژوهشكدة تحقيقات استراتژيك، ش 45، ص9-32.
- بارتولومه، كريستيان، 1337، زن در حقوق ساساني، ترجمۀ ناصرالدين صاحب‌الزماني، تهران، عطايي.
- باقري، شهلا، 1389، «راهبرد نظريه‌پردازي در جامعه‌شناسي جنسيت و جامعه‌شناسي خانواده»، مطالعات راهبردي زنان، ش 50، ص229-259.
- بستان، حسين، 1384، «تشيع و تأثير آن بر خانواده در ايران»، شيعه‌شناسي، ش 11، ص95-106.
- بيرو، آلن، 1370، فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمة باقر ساروخاني، تهران، كيهان.
- پارسانيا، حميد، 1391، انواع و اداور روشن‌فكري: با نگاه به روشن‌فكري حوزوي، قم، كتاب فردا.
- جمعي از پژوهشگران، 1391، جريان‌شناسي گفتمان‌هاي همسو و معارض انقلاب اسلامي، تهران، انديشكدة راهبردي تبيين.
- دارابي، علي، 1389، جريان‌شناسي سياسي در ايران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشة اسلامي.
- رضايي، جمال و علي‌اصغر نراقي، 1389، «بررسي الگوي خانوادة سالم در سيرة پيامبر اسلام»، فدك، ش4، ص93-124.
- سالاري‌فر، محمدرضا، 1385، خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسي، تهران، سمت.
- سلطاني، سيدعلي‌اصغر، 1383، «تحليل گفتمان به‌مثابة نظريه و روش»، علوم سياسي، ش 28، ص153-180.
- سلطاني، مهدي، 1390، «الگوي ساختار خانوادة مطلوب از ديدگاه اسلامي»، معرفت فرهنگي اجتماعي، ش 3، ص143-171.
- شرت، ايون، 1390، فلسفة علوم اجتماعي قاره‌اي: هرمنوتيك، تبارشناسي و نظرية انتقادي، ترجمة هادي جليلي، تهران، ني.
- عرفان‌منش، ايمان، 1392، بازنمايي الگوهاي خانواده و مناقشات گفتماني آنها در ايران، پايان‌نامۀ كارشناسي ارشد جامعه‌شناسي، تهران، دانشگاه تهران.
- عرفان‌منش، ايمان و غلامرضا جمشيديها، 1393، «رابطة علوم انساني اجتماعي با گفتمان و الگوي اسلامي ايراني پيشرفت»، معرفت فرهنگي اجتماعي، ش 20، ص5-24.
- عضدانلو، حميد، 1380، گفتمان و جامعه، تهران، ني.
- فركلاف، نورمن، 1379، تحليل انتقادي گفتمان، ترجمة فاطمه شايسته‌پيران و همكارن، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‌هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- فلور، ويلم، 1365، جستارهايي از تاريخ اجتماعي ايران در عصر قاجار، ترجمة ابوالقاسم سري، تهران، توس.
- فوران، جان، 1383، مقاومت شكننده: تاريخ تحولات اجتماعي ايران، ترجمة احمد تدين، تهران، رسا.
- كريستن سن، آرتور، 1387، ايران در زمان ساسانيان، ترجمۀ غلامرضا رشيد ياسمي، تهران، زرين.
- مركز مطالعات زنان دانشگاه تهران، 1386، بررسي عوامل مؤثر در تحكيم خانواده، تهران.
- مطهري، مرتضي، 1385، انسان و ايمان، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1357، نظام حقوق زن در اسلام، قم، صدرا.
- مظاهري، علي‌اكبر، 1372، خانوادة ايراني در دوران پيش از اسلام، ترجمة عبداله توكل، تهران، قطره.
- مك‌دانل، دايان، 1380، مقدمه‌اي بر نظريه‌هاي گفتمان، ترجمة حسينعلي نوذري، تهران، فرهنگ گفتمان.
- مهدي، علي‌اكبر، 1354، در جامعه‌شناسي خانوادة ايراني، تهران، پيام.
- نقوي، محمدعلي، 1377، جامعه‌شناسي غرب‌گرايي، تهران، اميركبير.
- ولايتي، علي‌اكبر و همكاران، 1391، تاريخ كهن و معاصر ايران، تهران، اميركبير.
- ون‌داك، تئون ادريانوس، 1382، مطالعاتي در تحليل گفتمان، ترجمة پيروز ايزدي و همكاران، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‌هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- Gee, James Paul, 1999, An Introduction to discourse analysis: Theory and method, Routledge.
- Gutting, Gary, 2006, The Cambridge Companion Foucault, Cambridge, Cambridge University.
- Laclau, E, & Mouffe, C, 2001, Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics, London, Verso.
- Phillips, L, & et al, 2004, Discourse Analysis as Theory and Method, London, Sage.
- Sardar, Z, & Van Loon, B, 1998, Introducing Cultural Studies, Australia, Victoria.
- Wodak, R. 2001, What CDA is about?(a summary of its history important concepts and its developments in Method of Critical Discourse Analysis), London, Sage Publication.
- سايت اينترنتي امور تدوين الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور، www.oiip.ir
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Erfan Mansh , Iman.(2025) A Review and Analysis of the Islamic-Iranian Family Pattern in the Islamic Revolution Discourse. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 6(3), 5-26
Iman Erfan Mansh ."A Review and Analysis of the Islamic-Iranian Family Pattern in the Islamic Revolution Discourse". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 6, 3, 2025, 5-26
Erfan Mansh , I.(2025) 'A Review and Analysis of the Islamic-Iranian Family Pattern in the Islamic Revolution Discourse', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 6(3), pp. 5-26
