Pages:
47-64
Receive Date: 2025/02/25
Accept Date: 2025/02/25
Abstract:
Governance rationality is one of the concepts that has created various problems and challenges for the modern man. Using the basic methodology, this library and descriptive-analytical research has analyzed the fundamentals of the identity of governance rationality in Michel Foucault's thought through a critical approach and from the perspective of the fundamentals of transcendental Theosophy. Through this critical approach, the reality of transcendental governance rationality has been identified and determined. The research shows that the identity of Foucault's governance rationality follows a negative approach and he describes the rationality of his governance by emphasizing on negatives. The identity of Foucault's governance rationality is liberation from a single form of governance. His governance rationality addresses the modern man and his wisdom and solutions for controlling power. The identity of Foucault's governance rationality with his ontological denials has the following characteristics: separating the world of divine essences and the material world, denying the essence of things, decentralization, negation of goal-centeredness, negation of general and universal rules, pluralism and acceptance of discontinuity, negation of origin and acceptance of coincidence. In epistemological foundations, power is considered as the center of knowledge. However, this governance rationality is rejected based on the critique of the ontological foundations of transcendental theosophy with its characteristics such as reality-orientedness, fundamental reality of existence, gradation of existence, the principle of causality, the ultimate cause, and the compatibility of worlds. In epistemological foundations, it has the characteristic of truth-orientedness of knowledge. Thus, the identity of Foucault's rationality governance is rejected.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی انتقادی هویت عقلانیت حکمرانی میشل فوکو از منظر حکمت متعالیه
Abstract:
«عقلانیت حکمرانی» از جمله مفاهیمی است که مشکلات و چالشهای گوناگونی پیش روی انسان کنونی قرار داده است. این پژوهش «کتابخانهای» و «توصیفیـ تحلیلی» با روششناسی «بنیادین» به تحلیل مبانی هویت عقلانیت حکمرانی در اندیشه میشل فوکو با رویکردی انتقادی از منظر مبانی حکمت متعالیه پرداخته و در این رویکرد انتقادی، هستی عقلانیت حکمرانی متعالیه تشخص و تعین یافته است. آنچه از این پژوهش روشن میشود این است که هویت عقلانیت حکمرانی فوکو رویکردی سلبی را دنبال میکند و فوکو با ایستادن بر سلبها، عقلانیت حکمرانی خود را توصیف میکند. هویت عقلانیت حکمرانی فوکو رهایی از قالبی واحد برای حکمرانی است. عقلانیت حکمرانی فوکو معطوف به انسان امروزی، به معنای خرد مهار قدرت و راهکارهای آن است. هویت عقلانیت حکمرانی در اندیشه فوکو با سلبهای هستیشناختی دارای ویژگیهای جدایی عالم لاهوت از ناسوت، انکار ذات و جوهر اشیا، مرکزیتزدایی، نفی غایتمحوری، نفی قواعد عام و جهانشمول، کثرتگرایی و قبول گسست، نفی خاستگاه و قبول تصادف است و در مبانی معرفتشناختی نیز قدرت محور تمام و کمال معرفت به شمار آمده است. اما این عقلانیت حکمرانی با توجه به نقد مبانی هستیشناختی حکمت متعالیه که دارای ویژگیهای واقعیتمحوری، اصالتالوجود، تشکیک وجود، اصل علیت، علت غایی و تطابق عوالم و در مبانی معرفتشناختی دارای ویژگی حقیقتمحوری معرفت است، رد میشود و هویت عقلانیت حکمرانی فوکو زایل میگردد.
References:
- بیلسکی، آندریوس، پرستو منتشلو و عارف نریمانی، 1395، «قدرت، تاریخ و تبارشناسی: فردریش نیچه و میشل فوکو»، تاریخنامه خوارزمی، ش13، ص 27-48.
- پارسانیا، حمید، 1383، علم و فلسفه، چ سوم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- جوادی آملی، عبدالله، 1388، فلسفه صدرا، چ سوم، قم، اسراء.
- حقیقت، سیدصادق و محمدحسین نوروزی، 1393، «جایگاه حقیقت و عقلانیت در تبارشناسی میشل فوکو»، مطالعات سیاسی، ش23، ص 57-80.
- دریفوس، هیو برت، رابینو، پل، 1376، میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشریه، تهران، نشر نی.
- شرت، ایون، 1400، فلسفه علوم اجتماعی قارهای هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم، ترجمة هادی جلیلی، تهران، نشر نی.
- صدرالمتألهین، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازى، 1366، شرح اصول کافی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- صدرالمتألهین، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازى، 1981، الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة (با حاشیه علامه طباطبائى)، چ سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1364، اصول فلسفه و روش رئالیسم، چ دوم، تهران، صدرا.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1391، بدایه الحکمه، چ بیست و هشتم، قم، نشر اسلامی.
- عبودیت، عبدالرسول، 1395، درآمدی به نظام حکمت متعالیه، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- فوکو، میشل، 1374، حقیقت و قدرت، ترجمة بابک احمدى، تهران، مرکز.
- فوکو، میشل، 1391، اراده به دانستن، چاپ هفتم، ترجمه نیکو سرخش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی.
- فوکو، میشل، 1399، امنیت، قلمرو، جمعیت: درسگفتارهای کولژ دوفرانس 1977-1978، ترجمة محمدجواد سیدی، تهران، چرخ.
- فوکو، میشل، 1400، تولد زیست سیاست، درسگفتار کلژدوفرانس 1978-1979، ترجمة رضا نجفزاده، چ دهم، تهران، نشر نی.
- محبوبی آرانی، حمیدرضا و عباس جمالی، 1399، «آگامبن و فوکو: حاکمیت یا قدرت؟»، شناخت، ش82، ص 215-195.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1366، آموزش فلسفه، چ دوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
- مطهری، مرتضی، 1373، مقالات فلسفی، چ دوم، قم، صدرا.
- مطهری، مرتضی، 1383، مجموعه آثار، چ ششم، قم، صدرا.
- مطهری، مرتضی، 1389، مجموعه آثار، چ چهاردهم، قم، صدرا.
- نظری، علی اشرف، 1391، سوژه، قدرت و سیاست از ماکیاولی تا پس از فوکو، تهران، آشیان.
- هابرماس، یورگن، 1385، نقد عقل برای افشای علوم انسانی فوکو ضمیمه در کلی نقد قدرت؛ بازآفرینی مناظره فوکووهابرماس، ترجمة فرزان سجودی، تهران، اختران.
- همتی، محبوبه و محمدتقی قزلسفلی، 1400، «رویکردی نظری به گذار در مفهوم حکمرانی در اندیشه سیاسی معاصر»، مطالعات راهبردی، ش 95، ص 205-266.
- یاور، مجتبی، 1395، تبارشناسی حکمرانی و تغییر در ایران سده نوزدهم، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی.
- یحیوی، حمید، 1394، «کالبدشناسی فوکویی دولت»، دولتپژوهی، ش3، ص 111-146.
- یحیوی، حمید، 1396، «شبانوارگی جدید نقد عقلانیتهای حکومتی دولت در ایران»، دولتپژوهی، ش10، ص 1-32.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Noormohammadi, Hasan.(2025) A Critical Study of the Foundations of Michel Foucault's Governance Rational Identity from the Perspective of Transcendental Theosophy. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 15(1), 47-64 https://doi.org/10.22034/marefatefarhangi.2024.2021826
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hasan Noormohammadi."A Critical Study of the Foundations of Michel Foucault's Governance Rational Identity from the Perspective of Transcendental Theosophy". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 15, 1, 2025, 47-64
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Noormohammadi, H.(2025) 'A Critical Study of the Foundations of Michel Foucault's Governance Rational Identity from the Perspective of Transcendental Theosophy', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 15(1), pp. 47-64
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Noormohammadi, H. A Critical Study of the Foundations of Michel Foucault's Governance Rational Identity from the Perspective of Transcendental Theosophy. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 15(1): 47-64