Pages:
7-24
Receive Date: 2025/11/10
Accept Date: 2025/11/10
Abstract:
There are various theories about population size; including population increase theory, population decrease theory, population stability theory and optimal population theory; however, the population view of Islam has been considered to be continuously increasing among the scientists of "demography". On the other hand, there are various interpretations regarding Islam's opinion on this issue, including maximum fertility and optimal population; but having children as much as possible can be considered a new interpretation for it. The purpose of this research is to analyze the existing interpretations from the demographic point of view of Islam and to prove the selected interpretation. The study method of this research is documentary and its method is ijtihad-interpretive. Using documentary and ijtihad-interpretive method, this research has been conducted. The most important finding of this research shows that according to the selected explanation, it is desirable for every family to adopt children in accordance with their health status and taking into account their other tasks, to the extent that they can, in order to provide their share of the population required by the Islamic society. Avoiding the problems of "maximum fertility" and "ideal population" interpretations, this interpretation is supported by solid evidence and has features and advantages.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :واکاوی تقریرهای موجود از دیدگاه جمعیتی اسلام و ارائه تقریری نو براساس آیات و روایات
Abstract:
درباره کمّیت جمعیت، نظریات گوناگونی مطرح است؛ از جمله نظریه افزایش جمعیت، نظریه کاهش جمعیت، نظریه ثبات جمعیت و نظریه جمعیت مطلوب؛ اما دیدگاه جمعیتی اسلام، در میان دانشمندان دانش «جمعیت شناسی»، پیوسته افزایشی تلقی می شده است. از طرفی درباره نظر اسلام نسبت به این مسئله، تقریرهای گوناگونی وجود دارد، ازجمله باروری حداکثری و جمعیت مطلوب؛ اما می توان فرزندآوری در حد توان را تقریری نو برای آن قلمداد کرد. هدف این پژوهش، واکاوی تقریرهای موجود از دیدگاه جمعیتی اسلام و اثبات تقریر برگزیده است. شیوه مطالعه این پژوهش، اسنادی و روش آن اجتهادی ـ تفسیری است. مهم ترین یافته این پژوهش، نشان می دهد که براساس تقریر برگزیده، برای هر خانواده مطلوب است که متناسب با وضعیت سلامت خود و با درنظر گرفتن دیگر تکالیفش، در حدی که می تواند به فرزندآوری مبادرت نماید تا سهم خود را از نیروی جمعیتی موردنیاز جامعه اسلامی تأمین نماید. این تقریر، علاوه بر دوری از اشکالات وارد بر تقریرهای «باروری حداکثری» و «جمعیت مطلوب»، با ادله ای مستحکم پشتیبانی می شود و دارای ویژگی ها و امتیازاتی است.
References:
- ابنفارس، احمدبن، 1404ق، معجم مقاييس اللغة، تحقيق عبدالسلام محمدهارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامي.
- ابوزهره، محمد، بيتا، التفاسير، بيروت، دار الفکر.
- اربلي، محمدبن عيسي، 1381ق، کشف الغمّه، تحقيق سيدهاشم رسولي محلاتي، تبريز، بنيهاشمي.
- بنيهاشمي خميني، سيدمحمدحسن (تهيه و تنظيم)، 1383، توضيح المسائل مراجع، چ يازدهم، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
- پورعيسي چافجيري، حميد، 1395، جمعيت طوبي، قم، ميراث ماندگار.
- تقوي، نعمتالله، 1369، مباني جمعيتشناختي، تبريز، نيما.
- جمعي از نويسندگان، 1401، درسنامه مفاهيم و ابعاد جمعيت، زيرنظر علي ابوترابي، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- چراغي کوتياني، اسماعيل، 1397، بحران خاموش: واکاوي جامعهشناختي علل فرهنگي ـ اجتماعي کاهش باروري در ايران، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- حرعاملي، محمدبن حسن، 1409ق، تفصيل وسائل الشيعه إلي تحصيل مسائل الشريعه، قم، مؤسسة آل البيت.
- حسيني طهراني، سيدمحمدحسين، 1431ق، رساله نکاحيه: کاهش جمعيت ضربهاي سهمگين بر پيکر مسلمين، مشهد، مؤسسة ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام.
- حسيني خامنهاي، سيدعلي، 03/01/1399، «سخنراني نورزوي خطاب به ملت ايران»، در: Khamenei.ir
- ـــــ ، 1381، رساله اجوبة الاستفتاءات، ترجمة احمدرضا حسيني، چ دوم، تهران، الهدي.
- حميري، عبداللهبن جعفر، 1413ق، قرب الاسناد، تحقيق مؤسسه آلالبيت، قم، مؤسسة آلالبيت.
- خوئي، سيدابوالقاسم، 1417ق، الهداية في الأصول، بيجا، مؤسسة صاحب الأمر.
- دروزه، محمدعزت، 1383ق، التفسير الحديث، چ دوم، قاهره، دار احياء الکتب العربي.
- دهخدا، علياکبر، 1377، لغتنامه دهخدا، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران.
- رشيدرضا، محمد، 1990م، تفسير القرآن الحکيم الشهير بتفسير المنار، بيجا، الهيئة المصرية العامة للکتاب.
- سيدقطب، 1412ق، في ظلال القرآن، چ هفدهم، قاهره، دار الشروق.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، چ پنجم، قم، جامعة مدرسين.
- عباسي درهبيدي، احمد و همكاران، 1395، «جمعيت مطلوب و متناسب راه برونرفت از معضلات توسعه از چشمانداز نيروي انساني»، در: مجموعه کامل آثار و مقالات برگزيده نهمين کنگره پيشگامان پيشرفت، تهران، مرکز الگوي اسلامي ايراني پيشرفت.
- عباسي ولدي، محسن، 1392، ايران! جوان بمان!، چ نهم، قم، جامعةالزهراء.
- ـــــ ، 1397، جوجههاي رنگي و بچههاي فرنگي، مشکلات پيشروي تربيت در دنياي امروز، چ دهم، قم، آيين فطرت.
- عرب، هادي (تهيه و تنظيم)، 1392، تغييرات جمعيتي و نقش آن در تحولات مختلف جامعه، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- فخررازي، محمدبن عمر، 1420ق، مفاتيح الغيب، چ سوم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- فراهيدي، خليلبن احمد، 1410ق، کتاب العين، چ دوم، قم، هجرت.
- کتابي، احمد، 1377، درآمدي بر انديشهها و نظريههاي جمعيتشناسي، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
- کلانتري، صمد، بيتا، مباني جمعيتشناسي، اصفهان، ماني.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1429ق، الکافي، قم، دار الحديث.
- مجلسي، محمدباقر، 1404ق، مرآة العقول في شرح اخبار آل الرسول، تحقيق سيدهاشم رسولي محلاتي، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- مرادي، گلمراد، 1393، «جمعيتشناسي اسلامي»، در: اولين کنگره بينالمللي فرهنگ و انديشه ديني، قم، مرکز راهبردي مهندسي فرهنگي شوراي فرهنگي عمومي استان بوشهر.
- مشکيني، ميرزاعلي، بيتا، مصطلحات الفقه، قم، الهادي.
- مظاهري، حسين، 1378، تربيت فرزند از نظر اسلام، چ سوم، قم، روحاني.
- مظفر، محمدرضا، 1422ق، اصول الفقه، قم، مؤسسة النشر الاسلامي.
- ـــــ ، بيتا، المنطق، قم، دار العلم.
- مفيد، محمدبن محمدبن نعمان، 1413ق، الارشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگرة شيخ مفيد.
- مکارم شيرازي، ناصر، 1421ق، الامثل في تفسير کتاب الله المنزل، قم، مدرسة امام عليبن ابيطالب.
- موسوي، سيدحسن، 1397، «وجوب فرزندآوري از دريچه فقه» پژوهشهاي فقهي تا اجتهاد، سال دوم، ش 3، ص 101ـ135.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Saqqay-i Biriya, Mohammad Javad, Aryan, Hamid.(2025) An Analysis of the Existing Interpretations from the Demographic Perspective of Islam and Presenting a New Interpretation based on the Quranic Verses and Traditions. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14(3), 7-24
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mohammad Javad Saqqay-i Biriya; Hamid Aryan."An Analysis of the Existing Interpretations from the Demographic Perspective of Islam and Presenting a New Interpretation based on the Quranic Verses and Traditions". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14, 3, 2025, 7-24
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Saqqay-i Biriya, M, Aryan, H.(2025) 'An Analysis of the Existing Interpretations from the Demographic Perspective of Islam and Presenting a New Interpretation based on the Quranic Verses and Traditions', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 14(3), pp. 7-24
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Saqqay-i Biriya, M, Aryan, H. An Analysis of the Existing Interpretations from the Demographic Perspective of Islam and Presenting a New Interpretation based on the Quranic Verses and Traditions. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 14(3): 7-24