Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 16, Issue 2, No 62, Year 2025 , Pages 43-58

    The Role of Fundamental Human Motivations in the Inclination Toward Childbearing from the Qur’anic Perspective

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mahdi Abedi Amirul Mominin / PhD Candidate in Qur’anic Sciences and Hadith, Imam Khomeini Educational and Research Institute / 64mahdiabedi@gmail.com
    dor 20.1001.1.20088582.1404.16.2.3.4
    doi 10.22034/marefatefarhangi.2025.5001803
    Abstract: 
    The study of innate human tendencies and motivations is a central topic in anthropology. Fundamental human drives—namely the desire for survival, perfection, and pleasure—form the roots of various inclinations, including the inclination toward childbearing. Given the significance of procreation in Islam and the economic and educational challenges that hinder it, this research raises the question: What role do these core motivations play in the desire to have children? Are they stronger and more influential than the difficulties associated with child-rearing, such as financial and educational burdens? Using a descriptive-analytical method and a thematic exegesis approach, this study seeks to uncover the Qur’anic view on the role of fundamental human motivations in the inclination toward childbearing. The findings indicate that: The motivation of love for survival plays a role in initiating the desire for childbearing. The motivation of love for perfection serves both reinforcing and managerial functions. The motivation of love for pleasure contributes foundational and reinforcing roles in this inclination.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نقش انگیزه‌های اصلی انسان در گرایش به فرزندآوری از دیدگاه قرآن
    Abstract: 
    بحث گرایش‌ها و انگیزه‌های فطری انسان از مباحث مهم انسان‌شناسی است. انگیزه‌های اصلی انسان، یعنی میل به بقا، کمال و لذت، ریشۀ انگیزه‌ها و گرایش‌های انسان مانند گرایش به فرزندآوری هستند. با توجه به اهمیت فرزندآوری در دین اسلام و مشکلات اقتصادی و تربیتی بر سرِ راه آن، این سؤال پیش می‌آید که انگیزه‌های اصلی انسان چه نقشی در فرزندآوری دارند؟ آیا آنها عوامل مؤثرتر و قوی‌تری هستند، یا مشکلات و سختی‌های داشتن فرزند مانند اقتصادی و تربیتی؟ ما در این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و با رویکرد تفسیر موضوعی در پی کشف نظر قرآن دربارۀ نقش انگیزه‌های اصلی انسان در گرایش به فرزندآوری هستیم. یافته‌های پژوهش نشانگر آن است که انگیزۀ حب به بقا، نقش ایجاد انگیزش، و انگیزۀ حب به کمال دو نقش تقویتی و مدیریتی، و انگیزۀ حب به لذت دو نقش زمینه‌ای و تقویتی در گرایش به فرزندآوری دارند.
    References: 
    • آلوسى، محمود بن عبدالله‏ (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی.‏ بیروت: ‏دار الکتب العلمیه.
    • ابن‏عاشور، محمدطاهر (1420ق). ‏تفسیر التحریر و التنویر. بیروت: ‏مؤسسة التاریخ العربی.
    • ابن‌فارس، احمد بن زکریا (1404ق). معجم مقاییس اللغة‏. قم‏: مکتب الاعلام الاسلامی.‏ 
    • ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب‏. بیروت: دار صادر‏.
    • امینی‌خواه، محمدحسین (1395). طراحی الگوی انگیزشی با تأکید بر اندیشۀ آیت‌الله مصباح. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • جمعی از نویسندگان (1401). درس‌نامۀ مفاهیم و ابعاد جمعیت. زیر نظر علی ابوترابی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • جوهرى، اسماعیل بن حماد (1376ق). الصحاح‏. تحقیق احمد عبدالغفور عطار. بیروت: دار العلم للملایین.
    • راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن‏. بیروت‏: دار القلم.
    • رجبی، محمود (1380). انسان‌شناسی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • ریو، جان مارشال (1379). انگیزش و هیجان. ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران: ساوالان.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
    • طبرسى، فضل بن حسن‏ (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن‏ مصحح: هاشم‏رسولى. تهران‏: ناصر خسرو‏.
    • عباسی، مهدی (1390). سبک لذت‌جویی بر اساس منابع اسلامی و رابطۀ آن با  سلامت عمومی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 
    • علوی، سیداسماعیل (1403). تغییر نگرش به فرزندآوری: رویکرد اسلامی و روان‌شناختی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • عمید، حسن (1360). فرهنگ عمید. تهران: امیرکبیر.
    • فخر رازى، محمد بن عمر (‏1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت‏: دار احیاء التراث العربی.
    • فراهیدى، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین‏. قم‏: هجرت.
    • فیروزیان، شبیر (1398). مقدمه‌ای بر روان‌شناسی از دیدگاه قرآن بر اساس آثار آیت‌الله مصباح یزدی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • فیض کاشانى، ملامحسن (1415ق). تفسیر الصافی. تهران: مکتبة الصدر‏.
    • کلینى، محمد بن یعقوب‏ (1407ق). الکافی (ط ـ الإسلامیه). مصحح: على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى. تهران‏: دار الکتب الإسلامیه.
    • گنجی، حمزه (1392). روان‌شناسی عمومی. تهران: ساوالان.
    • مجلسى، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت. دار احیاء التراث العربی‏‏.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1381). به‌سوی خودسازی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1384). اخلاق در قرآن2. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1392). انسان‌شناسی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصطفوى، حسن‏ (1430ق). التحقیق فى کلمات القرآن الکریم. بیروت ـ قاهره ـ لندن: دار الکتب العلمیه.
    • معین، محمد (1371). فرهنگ معین. تهران: امیرکبیر.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Abedi Amirul Mominin, Mahdi.(2025) The Role of Fundamental Human Motivations in the Inclination Toward Childbearing from the Qur’anic Perspective. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 16(2), 43-58 https://doi.org/10.22034/marefatefarhangi.2025.5001803

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mahdi Abedi Amirul Mominin."The Role of Fundamental Human Motivations in the Inclination Toward Childbearing from the Qur’anic Perspective". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 16, 2, 2025, 43-58

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Abedi Amirul Mominin, M.(2025) 'The Role of Fundamental Human Motivations in the Inclination Toward Childbearing from the Qur’anic Perspective', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 16(2), pp. 43-58

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Abedi Amirul Mominin, M. The Role of Fundamental Human Motivations in the Inclination Toward Childbearing from the Qur’anic Perspective. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 2025; 16(2): 43-58