Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, Volume 8, Issue 2, No 30, Year 2025 , Pages 127-150
The Approach of Islam and Feminism to Population and Fertility
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
The adaptation to profound changes has always been a part of life. One of these changes was population that increased at a time and decreased at another and made a lot of challenges for the societies. Adaptation has influenced the process of decreasing the fertility through various infrastructures. One of them is spreading the culture of feminism. Using a library-based documentary method, this paper attempts to analyze the feministic theories and Islamic theories regarding demographic implications. The findings show that spreading thoughts like; individualism, having negative attitude toward marriage, breading and mother`s role and also prescribing abortion, absolute sexual freedom, undermining housework, encouraging women to rethinking and redefining women`s identity, the feminism theory has influenced demographic implications. However, presenting a positive attitude toward marriage, breeding and sexual roles and fighting with abortion, Islam has dealt with the demographic implications from a positive angle.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :رویکرد اسلام و فمینیسم به جمعیت و باروری
Abstract:
نوسازی با تغییرات عمیق در ساحت های گوناگون زندگی همراه بوده است. یکی از پیامدهای این تغییرات، تحولات جمعیتی بود که در برهه ای از زمان، افزایش و در مقطعی دیگر، کاهش آن جوامع را با چالشی جدی مواجه نمود. نوسازی از طریق سازوکارهای متنوعی بر کاهش باروری تأثیر گذاشته است. یکی از آنها، اشاعه اندیشه های فمینیستی است. در این نوشتار با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای، به مطالعه نظریه های فمینیستی و نظریة اسلامی در خصوص دلالت های جمعیت شناختی پرداخته ایم. یافته ها حاکی از آن است که نظریه فمینیستی، با اشاعه اندیشه هایی چون فردگرایی، نگرش منفی به ازدواج، تولیدمثل و نقش مادری و تجویز سقط جنین، آزادی کامل جنسی و تحقیر کار خانگی و نیز از طریق تشویق زنان به بازاندیشی و بازتعریف هویت زنانه، بر تحولات جمعیتی تأثیر گذاشته است. اما اسلام با ارائه رویکردی مثبت به ازدواج، زادآوری و نقش های جنسیتی و مبارزه با سقط جنین، از منظری مثبت اندیشانه به مسئله افزایش جمعیت نگریسته است.
References:
- اچ. بورک، رابرت، 1378، در سراسيبي به سوي گومورا: ليبراليسم مدرن و افول آمريکا، ترجمة الهه‌هاشمي‌حائري، تهران، حکمت.
- احمدي، وکيل و همكاران، 1391، «بررسي نقش گذار جمعيتي در تغييرات جامعه‌شناختي خانواده»، مطالعات اجتماعي- روان‌شناختي زنان، سال دهم، ش 1، ص 81-102.
- آبوت، پاملا و والاس كلر، 1376، درآمدي بر جامعهشناسي نگرشهاي فمينيستي، ترجمة مريم خراساني و حميد احمدي، تهران، دنياي مادر.
- آزاد ارمکي، تقي و همكاران، 1379، «بررسي تحولات اجتماعي و فرهنگي در طول سه نسل خانواده تهراني»، نامه علوم اجتماعي، ش 1، ص 3-29.
- برناردز، جان، 1384، درآمدي بر مطالعات خانواده، ترجمة حسين قاضيان، تهران، نشر ني.
- بستان، حسين، 1382، «كاركردهاي خانواده از منظر اسلام و فمينيسم»، حوزه و دانشگاه 35، ص 4ـ34.
- بيرو،آلن، 1370، فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمة باقر ساروخاني، تهران، کيهان.
- پاسنو، دايان، 1390، فمينيسم و مذهب، ترجمة زينب فرهمند و پروين قائمي، در: فمينيسم در آمريکا تا سال 2003، تهران، نشر معارف.
- حرعاملي، محمدبن حسن، 1374، وسائل الشيعه، قم، مؤسسه آل‌البيت.
- حلم سرشت، پريوش و اسماعيل دل‌پيشه، 1379، جمعيت و تنظيم خانواده، تهران، مهر.
- خرازي، سيدمحسن، 1379، «کنترل جمعيت و عقيم‌سازي (بخش نخست)»، فقه اهل‌بيت، ش 21، ص 41-69.
- دوبووار، سيمون، 1380، جنس دوم، ترجمة قاسم صنعوي، تهران، توس.
- ديويدسن، نيکلاس، 1377، «نقائص نظريه فمينيسم»، در: نگاهي به فمينيسم، قم، معاونت امور اساتيد دروس معارف اسلامي.
- ريتزر، جورج، 1380، نظريه جامعهشناسي در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثي، تهران، علمي.
- ريك، ويلفورد، 1375، «فمينيسم»، در: يان مکنزي، مقدمه‌اي برايدئولوژي‌هاي سياسي، ترجمة قائد، تهران، نشر مرکز.
- سعداوي، نوال و هبه رئوف، 1382، نابرابري حقوقي زنان در بوته نقد، ترجمة مهدي سرحدي، تهران، نافذ.
- سيوطي، جلال‌الدين عبدالرحمن، 1404ق، الدر المنثور، قم، مکتبة آية‌الله العظمي المرعشي النجفي.
- صدوق، محمدبن علي، 1413ق، من لا يحضره الفقيه، تصحيح علي‌اکبر غفاري، چ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
- صدوق، محمدبن علي، 1403ق، الخصال، چ دوم، قم، جامعه مدرسين.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، چ پنجم، قم، جامعه مدرسين.
- فاکس، اليزابت، 1381، «زنان و آينده خانواده: آزادي رفتار جنسي و تأثير آن بر خانواده»، ترجمة اصغر افتخاري و محمد تراهي، کتاب زنان، ش 17، ص 232-243.
- فريدمن، جين، 1381، فمينيسم، ترجمة فيروزه مهاجر، تهران، آشيان.
- کاستلز، مانوئل، 1380، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمة حسن چاووشيان، تهران، طرح نو.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1388، الکافي (الفروع)، به اهتمام محمدحسين الدرايتي، قم، دارالحديث.
- گراگليا، كارولين، 1385، فمينيسم در آمريكا تا سال 2003، ترجمه و تدوين معصومه محمدي، قم، معارف.
- گرنت، توني، 1381، زن بودن، ترجمة فروزان گنجي‌زاده، تهران، ورجاوند.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بيروت، مؤسسه الوفاء.
- محمدپور، احمد و همکاران، 1388، «سنت، نوسازي، خانواده: مطالعه تداوم تغييرات خانواده در اجتماع‌هاي ايلي با استفاده از رهيافت روش تحقيق ترکيبي»، پژوهش زنان، دوره هفتم، ش 4، ص 71-93.
- مشيرزاده، حميرا، 1385، از جنبش تا نظريه اجتماعى: تاريخ دو قرن فمينيسم، تهران، شيرازه.
- مؤسسه فرهنگي طه، 1377، نگاهي به فمينيسم، قم، معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامي.
- نوري طبرسي، ميرزاحسين، 1408ق، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل‌البيت لاحيا التراث.
- هام، مگي، 1382، فرهنگ نظريههاي فمينيستي، ترجمة نوشين احمدي خراساني و همكاران، تهران، توسعه.
- Abbasi – Shavazi, M.J, 2002, Recent Changes And The Future Of Fertility In Iran, Paper Presented At The Expert Group Meeting On Countinuing Fertility Transition, Population Division Of The United Nations March 13-18, New York.
- Abbasi-shavazi,m.j, & Mcdonald. P, 2007, "family change in iran: religion, revolution and the state", in r.jayakody, a. thoraton, and w. axinn(eds),international family change: ideational perspectives. new york: taylor and francis group, p. 177-198.
- Aghajanian, A, & mehryar, A. M, 1999, "fertility transition in the Islamic republic of iran:1976-1996", asia-pacific population journal, 14(1), p. 3-42.
- Covey, M, 2007, Work and Families, Michigan Family Review, v. 12, p. 1-6.
- Erfani, A, & Beaujot, R, 2006, Familial Orientations and the Rationales for Childbearing Behavior, Canadian Studies in Population, v. 33, n. 1, p. 49-67.
- Erfani, Amir, 2013, “A reversal in the population policy of Iran: Do curbing family planning programs raise low fertility?”, paper accepted for presentation at the 27th IUSSP international population conference, Busan, South Korea.
- Hoodfar, h, & Asadpour, S, 2000, "The politics of population policy in Islamic republic of iran", studies in family planning, 31(1), P. 19-34.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Cheraghi Kotiani , Esmaeeil.(2025) The Approach of Islam and Feminism to Population and Fertility. Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 8(2), 127-150
Esmaeeil Cheraghi Kotiani ."The Approach of Islam and Feminism to Population and Fertility". Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 8, 2, 2025, 127-150
Cheraghi Kotiani , E.(2025) 'The Approach of Islam and Feminism to Population and Fertility', Ma`rifat-e Farhangi Ejtemai, 8(2), pp. 127-150
