سال دوازدهم، شماره چهارم، پياپي 48، پاييز 1400، ص 37ـ56

مهدي مزيناني / دانشجوي دكتري مديريت راهبردي فرهنگي، دانشگاه عالي دفاع ملي    m.mazinani@sndu.ac.ir
*حميدرضا محمدي / دکتري فقه و مباني حقوق اسلامي، گروه فقه و مباني حقوق، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد كرج                                 
دريافت: 1400/2/22 ـ پذيرش: 1400/6/29                                                               h.mohammadi58@yahoo.com 

چكيده
«مصرف بدن»، يكي از حوزه‌هاي مطالعاتي و نسبتاً انتقادي در حوزة جامعه‌شناسي و مطالعات فرهنگي بدن است كه رفتار انسان با بدن و معناهايي كه در اين كنش اجتماعي جُسته مي‌شود، بررسي نموده و آن را به نقد و تحليل مي‌كشد. اين مقاله در پي آن است تا با توجه به روند رو به رشد مصرف بدن در ايران، خوانشي تطبيقي از آنچه در حوزة بدن با نگاه اسلامي «بايد باشد» و آنچه را در اين حوزه، با نگاه ليبراليستي براي بدن «اتفاق مي‌افتد»، بررسي نموده و سير حركت فرهنگي جامعه در بستر «بدن» را تصريحاً يا تلويحاً به نمايش گذارد. در اين راستا، با روش كتابخانه‌اي و مراجعه به متون و ديدگاه‌هاي كانوني و محوري كه نمايانگر و دربرگيرنده ديدگاه‌هاي اسلام و ليبراليسم در بحث «بدن» هستند، شواهد معتبري گردآوري و تحليل و براي تطبيق، در محورهاي هستي‌شناسانه، ارزش‌شناختي، معناشناختي / غايت‌شناختي و روش كارگيري بدن دسته‌بندي شد.
يافته محوري در اين مطالعه، شيء‌انگاري و ماشين‌نگري ليبراليسم غربي نسبت به بدن و امانت‌انگاري آن، در تفكر اسلامي است كه سيري متفاوت و پاياني مختلف براي بدن در هر ديدگاه رقم مي‌زند.
كليدواژه‌ها: مصرف بدن، اسلام، ليبراليسم غربي، تحليل فرهنگي بدن.