سال دهم، شماره چهارم، پیاپی 40، پاییز 1398

شمس الله مریجی / دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام    mariji44@bou.ac.ir
اصغر اسلامی تنها / استادیار علوم ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام    islamitanha@yahoo.com
حسین اسدی / کارشنارسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام    hosseinasadimm1361@gmail.com
دریافت: 21/01/1398 ـ پذیرش: 27/05/1398

چکیده
فهم و تبیین تغییر و پویایی جوامع انسانی همواره مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی بوده است. پیرامون جهت تغییرات و دگرگونی جوامع و اینکه روند تغییرات جوامع چه سمت وسویی دارد، سه دیدگاه کلی تحت عنوان نظریه های تکاملی، دوری یا چرخشی و انحطاطی وجود دارد. نظریه های تکاملی مبنی بر پیشرفت و ترقی جوامع در طول تاریخ همواره درصدد تبیین هویت، علت، غایت و چگونگی تکامل اجتماعی با توجه به مبانی و پیش فرض های خود بوده اند. در این زمینه، این مقاله درصدد است با تأکید بر دیدگاه تکاملی علامه طباطبائی و شهید مطهری نسبت به تحولات اجتماعی، به بررسی و تبیین هویت، علت، غایت و چگونگی تکامل اجتماعی بپردازد. این پژوهش، از این جهت که بر آثار مکتوب علامه طباطبائی و شهید مطهری تمرکز کرده است، تحقیقی متن محور محسوب می شود. ازاین رو، روش این پژوهش تحلیل محتوای متن می باشد. علامه طباطبائی و شهید مطهری، با قرار دادن فطرت کمال طلب در کانون توجه خویش، معتقدند تکامل اجتماعی در نسبت با فطرت به عنوان امری ثابت و بدون تغییر در طول زمان فهم می گردد. فطرت دو نقش عمده در تکامل اجتماعی ایفا می کند: اول اینکه، فطرت به عنوان عاملی درونی و دینامیکی، علت اصلی تکامل جامعه محسوب می گردد. دوم اینکه، فطرت جامعه را هم از جهت ساختاری و هم از جهت ارزشی تکامل می بخشد.
کلیدواژه ها: فطرت، تکامل، تکامل اجتماعی، علت تکامل اجتماعی، غایت تکامل اجتماعی.
 
 

The Role of Innate Nature in Social Evolution from the Viewpoints of Allameh Tabataba’i and Martyr Motahhari

Shamsollah Mariji / Associate Professor, Sociology Department, Baqir al-Olum University
    mariji44@bou.ac.ir
Asghar Eslami Tanha / Assistant Professor, Communication Sciences, Baqir al-Olum University
    islamitanha@yahoo.com
Husain Asadi / M.A. in Sociology, Baqir al-Olum University    hosseinasadimm1361@gmail.com
Received: 2019/04/10 – Accepted: 2019/08/18

Abstract
Evolution and development of human societies has always been of interest to social scientists. There are three general theories on the process of societal evolution which include evolutionary, rotational and degenerating. Evolutionary theories have always sought to explain identity, cause, end of social evolutions according to their foundations and assumptions. Using the content analysis method, this paper seeks to study the identity, cause of social evolution based on the evolutionary theory of Allameh Tabataba’i and Martyr Motahhari. Putting the perfectionist innate nature in the center of their attention, they believe that social evolution in relation to innate nature is a constant issue over the time. Innate nature plays two major roles in social evolution, the main cause of the evolution of society as an intrinsic and dynamic factor and evolving society in terms of value and structure.
Keywords: evolution, social evolution, cause of social evolution, end of social evolution.