معرفت فرهنگی اجتماعی، سال هفتم، شماره دوم، پیاپی 26، بهار 1395، صفحات 65-

    تبیین جامعه شناختی خلافت از منظر ابن خلدون با رویکردی انتقادی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ابراهیم عباسپور / *دکتری - جامعه شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره / eabbaspoor@yahoo.com
    حمید پارسانیا / *دانشیار - دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران / h.parsania@yahoo.com
    صفحه‌ها: 65- تاریخ دریافت: 1394/06/02 تاریخ پذیرش: 1394/10/10
    چکیده: 
    در دنیای اسلام، نظام خلافت با استفاده از صبغه الهی و قدسی در عرصه سیاسی- اجتماعی مسلمانان وارد شد. علمای اهل سنت برای رهایی از تنگناهای موجود در جامعه در ذیل این نظام، از ظرفیت فقه و کلام استفاده کرده، این نظام را توجیه کردند. ولی توجیه فقهی کلامی، به تنهایی کافی نیست، بلکه تداوم و استمرار این نظام نیازمند تبیین جامعه شناختی است؛ چراکه اگر ابعاد تئوریک آن بازکاوی نشود، باید بساط آن برچیده شود. ازاین رو، آسیب شناسی اجتماعی این نظام می تواند چگونگی استمرار آن را تبیین کند. لذا ابن خلدون از ظرفیت های فقه و کلام اشعری استفاده می کند و نظام خلافت را بر مدار نظریة عصبیت به لحاظ جامعه شناختی تبیین می کند. این مقاله، چگونگی تبیین ابن خلدون از نظام خلافت و ظرفیت های موجود در جوامع اسلامی را از منظر جامعه شناختی بررسی می کند و با تمرکز به مفهوم «عصبیت» و رویکرد مقبولیت در اندیشه ابن خلدون، که مبتنی بر عصبیت و شوکت است، اصطکاک مبنایی او با مقوله مشروعیت را به نقد کشیده  است.
    کلمات کلیدی: 
    تبیین
    قبیله
    عصبیت
    خلافت
    مشروعیت جنگ
    مقبولیت
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    سال هفتم، شماره دوم، پیاپی 26، بهار 1395

    حمید پارسانیا / دانشیار جامعه شناسی دانشگاه تهران

    ابراهیم عباسپور / دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

                                                                                                                                   eabaspoor@yahoo.com

    دریافت: 2/6/1394 ـ پذیرش: 10/10/1394

    چکیده

    در دنیای اسلام، نظام خلافت با استفاده از صبغه الهی و قدسی در عرصه سیاسی- اجتماعی مسلمانان وارد شد. علمای اهل سنت برای رهایی از تنگناهای موجود در جامعه در ذیل این نظام، از ظرفیت فقه و کلام استفاده کرده، این نظام را توجیه کردند. ولی توجیه فقهی کلامی، به تنهایی کافی نیست، بلکه تداوم و استمرار این نظام نیازمند تبیین جامعه شناختی است؛ چراکه اگر ابعاد تئوریک آن بازکاوی نشود، باید بساط آن برچیده شود. ازاین رو، آسیب شناسی اجتماعی این نظام می تواند چگونگی استمرار آن را تبیین کند. لذا ابن خلدون از ظرفیت های فقه و کلام اشعری استفاده می کند و نظام خلافت را بر مدار نظریة عصبیت به لحاظ جامعه شناختی تبیین می کند. این مقاله، چگونگی تبیین ابن خلدون از نظام خلافت و ظرفیت های موجود در جوامع اسلامی را از منظر جامعه شناختی بررسی می کند و با تمرکز به مفهوم «عصبیت» و رویکرد مقبولیت در اندیشه ابن خلدون، که مبتنی بر عصبیت و شوکت است، اصطکاک مبنایی او با مقوله مشروعیت را به نقد کشیده  است.

    کلیدواژه ها: خلافت، تبیین، عصبیت، مشروعیت، مقبولیت، قبیله.

     

     

     

    • بازدید: 32
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عباسپور، ابراهیم، پارسانیا، حمید.(1395) تبیین جامعه شناختی خلافت از منظر ابن خلدون با رویکردی انتقادی. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 7(2)، 65-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ابراهیم عباسپور؛ حمید پارسانیا."تبیین جامعه شناختی خلافت از منظر ابن خلدون با رویکردی انتقادی". فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 7، 2، 1395، 65-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عباسپور، ابراهیم، پارسانیا، حمید.(1395) 'تبیین جامعه شناختی خلافت از منظر ابن خلدون با رویکردی انتقادی'، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 7(2), pp. 65-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عباسپور، ابراهیم، پارسانیا، حمید. تبیین جامعه شناختی خلافت از منظر ابن خلدون با رویکردی انتقادی. معرفت فرهنگی اجتماعی، 7, 1395؛ 7(2): 65-