معرفت فرهنگی اجتماعی، سال پانزدهم، شماره سوم، پیاپی 59، تابستان 1403، صفحات 105-130

    سنجش تطبیقی دریافتهای رسانه ای پیام های دینی دانش آموزان شاهد

    نویسندگان:
    مرتضی مطهری / دانشجوی دکتری علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل / Morteza.motahhari@yahoo.com
    ✍️ شهناز هاشمی / دانشیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تهران / shahnaz_hashemi@yahoo.com
    علی جعفری / دانشیار گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل / jafari.communication@gmail.com
    doi 10.22034/marefatefarhangi.2024.2020222
    چکیده: 
    هزاره سوم میلادی و فراگیری ویروس کرونا و لزوم‌ انزوای ‌اجتماعی برای ممانعت از شیوع آن، نقش رسانه‌های جمعی در پیام‌رسانی، از جمله انتقال پیام دینی را پررنگ‌تر نموده است. اندلس‌سازی و نظم نوین جهانی با تشکیل سازمان ملل و حکمرانی علی الاطلاق بر فضای مجازی، مقتضی سلطۀ تمام‌عیار بر محتوا به تبع شکل (ناتوی فرهنگی) و تنزل انسان آسمانی به زمین و حصر او در عالم ناسوت و کشاندن وی در سیاه‌چالۀ فضای مجازی آسیبی جدی به‌وجود آورده که حضور رسانه‌ای فعال را مطالبه می‌نماید و کاهش ارتباط نوجوانان با نهادهای سنتی دینی (همچون مساجد و اجتماعات مذهبی) و اقبال گسترده به رسانه، به‌ویژه رسانه‌های نوین، انجام پژوهشی را مبنی بر اینکه آنان پیام و به‌ویژه پیام‌های دینی خود را از چه منبعی دریافت می‌دارند، ضروری می‌نماید. بدین منظور پیمایشی در شهر قم و در مدارس شاهد انجام شد. جامعۀ آماری تحقیق شامل 1200دانش‌آموز مشغول به تحصیل در چهار واحد آموزشی مدارس شاهد شهر قم بود و نمونه به روش «تصادفی طبقه‌ای سهمیه‌ای» 295 تن انتخاب گردید و برای سنجش پایایی ابزار تحقیق و بررسی متغیرهای پژوهش، از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف و برای آزمون فرضیات تحقیق از آزمون‌های ناپارامترتیک استفاده شد. نتایج نشان داد. بهترین رسانه برای انتقال پیام دینی به دانش‌آموزان «تبلیغ چهره به چهره» بوده و شبکه‌های ماهواره‌ای رسانۀ مناسبی برای دانش‌آموزان نیست و سیاست‌گزاران آموزش و پرورش باید برای تأثیرگذاری پیام‌های دینی از رسانه با محتوای مناسب استفاده کنند، وگرنه اثر منفی به بار خواهد داشت.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Comparative Assessment of Media Reception of Religious Messages among Teenage Students (A Case Study of Shahed Schools in Qom Province in 2018)
    Abstract: 
    The third millennium and the spread of the corona virus as well as the need for social isolation have highlighted the role of mass media in religious messaging. The new world order and control of cyberspace requires full domination over content and form (cultural NATO) which leads to the degradation of divine human and his confinement in the world of nature and the black hole of cyberspace with terrible harms. An active media presence and action is needed for tackling this problem. In addition, the decrease in the connection of teenagers with traditional religious institutions and their interest in modern media makes it necessary to conduct a research based on media reception of religious messages. Therefore, a survey was conducted in the Shahid schools of Qom, with a statistical population consisting of 1200 students in 4 educational schools for girls and boys. Using the stratified random sampling, 295 students were selected. The Kolmogorov-Smirnov test was used to measure the reliability of the research instrument and checking the research variables. Non-parametric tests were used for the research hypotheses. The results show that most of the students received their religious messages from the traditional media of "face-to-face propagation" and satellite channels do not contribute much in this regard. Cultural policymakers are obliged to use appropriate media to convey religious messages.
    • آرمسترانگ، جان، 1388، «تبشیرگری تلویزیونی»، ترجمۀ عبدا... گیویان، در: مجموعه برگزیدۀ دانشنامۀ دین، ارتباطات رسانه‌ای، ویراسته دنیل استوت، به کوشش حمیدرضا قادری، قم، دفتر نشرعقل.
    • ﺟﻼﻟﯽﻣﻘﺪﻡ، ﻣﺴﻌﻮﺩ، 1379، ﺩﺭﺁﻣﺪﯼ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺩﻳﻦ، تهران، مرکز.
    • ﺟﻮﺍﺩﯼﺁﻣﻠﯽ، ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ، 1372، ﺩﻳﻦﺷﻨﺎﺳﯽ، قم، ﺍﺳﻼﻣﯽ.
    • ﺧﺪﺍﻳﺎﺭﯼ ﻓﺮﺩ، ﻣﺤﻤﺪ، 1388، ﺁﻣﺎﺩﻩﺳﺎﺯﯼ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﯼ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﯽ ﺳﻄﻮﺡ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﯼ ﺍﻗﺸﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺍﻳﺮﺍﻥ (ﻣﺮﺍﮐﺰ ﺍﺳﺘﺎن‌ها(»، تهران، دانشگاه تهران.
    • ﺩﻭﺭﮐﻴﻢ، ﺍﻣﻴﻞ، 1383، ﺻﻮﺭ ﺑﻨﻴﺎﻧﯽ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﻳﻨﯽ، ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺑﺎﻗﺮ ﭘﺮﻫﺎﻡ، چ دوم، تهران، ﻣؤﺳﺴﮥ ﻧﺸﺮ ﻣﺮﮐﺰ.
    • ﺳﺮﺍﺝﺯﺍﺩﻩ، ﺣﺴﻦ، 1383، ﭼﺎﻟش‌هاﯼ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺪﺭﻧﻴﺘﻪ، تهران، ﻧﺸﺮ ﻃﺮﺡ ﻧﻮ.
    • ﻃﺒﺎﻃﺒﺎئی، سیدﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ، 1364، ﺍﻟﻤﻴﺰﺍﻥ فی تفسیر القرآن، قم، ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻣﺪﺭﺳﻴﻦ ﺣﻮﺯﮤ ﻋﻠﻤﻴﮥ ﻗﻢ.
    • کاظمی، علی‌اصغر، 1376، بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران معاصر، تهران، قومس.
    • ﮐﺸﺎﻭﺭﺯ، ﺯﻫﺮﺍﺳﺎﺩﺍﺕ، 1379، ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺸﺮﺑﻨﺪﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭﯼ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ (ﻣﻨﻄﻘﮥ 14 ﺷﻬﺮ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ)، ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﮥ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اصفهان، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ.
    • ﻛﻠﻴﻔﻮﺭﺩ ﺟﻲ، ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﺎﻧﺰ، 1385، «ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﮥ ﺳﻪ ﻭﺟﻬﻲ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺭﺳﺎﻧﻪ»، ﺩﻳﻦ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ش1235، ص 174-213.
    • ﻣﺤﺴﻨﻴﺎﻥﺭﺍﺩ، ﻣﻬﺪﯼ، 1378، ﺍﺭﺗﺒﺎﻁﺷﻨﺎﺳﯽ، چ دوم، تهران، ﺳﺮﻭﺵ.
    • ﻣﺤﻤﺪﻱ، ﻣﺠﻴﺪ،1382، ﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ، تهران، نشر ﻧﯽ.
    • ﻣﻠﮑﯽ، ﺣﺴﻦ و همکاران، 1390، «ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻋﺒﺎﺩﯼ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ»، ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﭘﮋﻭﻫش‌هاﯼ ﺗﺮﺑﻴﺘﯽ، ش20 (1)،‌ ص 105-132.
    • ﻣﻴﺮﻋﺎﺑﺪﻳﻨﯽ، ﺍﺣﻤﺪ، 1382، «ﻣﺮﻭﺭﯼ ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺳﺎﺯﯼ»، ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ، ش9، ص 41-58.
    • واحدی، مریم و فریده غریبی ممسنی، 1394، «واکاوی اصول و تربیت اخلاقی از منظر علامه جعفری»، مطالعات اخلاق کاربردی، ش19(5)، ص 83-106.
    • ﻫﻮﺭﺳﻔﻴﻠﺪ، ﭘﻴﺘﺮﺟﯽ، 1382، «ﺗﺤﻮﻝ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﯽ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ: ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﺕ ﺍﻡ ﻫﻮﻭﺭ ﻭ ﺭﻧﺎﺕ ﻻﻧﺪ ﺑﺎﯼ، ﺑﺎﺯﺍﻧﺪﻳﺸﯽ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ»، ﺩﻳﻦ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺁﺭﻳﺎﻳﯽ ﻧﻴﺎ، تهران، ﺳﺮﻭﺵ.
    • Beger,c , r. and chaffee , s, h., 1987, The Study of Communication as a Science in Handbook of Communication Science, Beverly hills and London; sage publication.
    • Dant, tim , 2003, "Critical Social Thory, Calture Society and Critique", Sage, No. 18(32), p.118-134.
    • Elias.M.J, Vandyke.C.J, 2007, How Forgiveness, Purpose and Realiginiosity are Related to Themental Healthand Well- being of Youth: a review of the Literature, Mental Health Religion and Colture, No. 10(4), p. 395-414.
    • Hjavard, s, 2008, "The Medialization of Society, a Theory of the Media as Agents of Social and Cultural Change", Nordicom Review, No. 29, p. 105-134.
    • Hoover, s, m, 2012, "Religion and Media in the 21 st century", Conference on Media Diversity and Religious Freedom, Auditori de Lafacultat de Comunicacio Blanquerna Universitat Romonliull Feburary 3.
    • Hoover, s, m, 2007, Religion in the Media Age, London, Routledge.
    • Horsfield, p, 2004, "Theology, Church and Media, Contours in a Changing Cultural Terrain", in: p, horsfild, m, hess and a, medra no, (eds), Belief in Media, Cultural Perspectives on Media and Christianity, Aldershot, Ashgate.
    • Martin- barber, j, 1997, "Mass Media as a Site of Resocialization of Contemporary – Culture", in: s, hoover& k, lund by (eds), Rethinking Media, Religion and Culture, doi:10.4135/9781452243559.n6
    • Plate,s, 2003, Representing Religion in world cinema, film making .myth making, culture making, basing stoke, palgrave.
    • Poole. E, 2002, Reporting Islam, Media Representioons of British Muslims, London, ib Taurus Programs , Ten Years later in a Pearl, l, Bouthilet, 8 j lazar (eds) Television and Behavior, Ten Years of Scientific Progress and Implications for the 80, s (Vol ii), Washington, ds Government Printing Office.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مطهری، مرتضی، هاشمی، شهناز ، جعفری، علی.(1403) سنجش تطبیقی دریافتهای رسانه ای پیام های دینی دانش آموزان شاهد. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 15(3)، 105-130 https://doi.org/10.22034/marefatefarhangi.2024.2020222

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مرتضی مطهری؛ شهناز هاشمی؛ علی جعفری."سنجش تطبیقی دریافتهای رسانه ای پیام های دینی دانش آموزان شاهد". فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 15، 3، 1403، 105-130

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مطهری، مرتضی، هاشمی، شهناز ، جعفری، علی.(1403) 'سنجش تطبیقی دریافتهای رسانه ای پیام های دینی دانش آموزان شاهد'، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 15(3), pp. 105-130

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مطهری، مرتضی، هاشمی، شهناز ، جعفری، علی. سنجش تطبیقی دریافتهای رسانه ای پیام های دینی دانش آموزان شاهد. معرفت فرهنگی اجتماعی، 15, 1403؛ 15(3): 105-130