معرفت فرهنگی اجتماعی، سال چهارم، شماره سوم، پیاپی 15، تابستان 1392، صفحات 5-

    نظریه‌ی «استفاده و رضامندی» از دیدگاه قرآن کریم؛ بررسی کارکردی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    حسین رئیسی وانانی / *کارشناس ارشد - علوم ارتباطات دانشکده صدا و سیما قم / mmehrabon1@yahoo.com
    چکیده: 
    سخن اصلی نظریة «استفاده و رضامندی» این است که رسانه ها قدرت تأثیرگذاری اندکی بر مخاطب دارند و در مقابل، این مخاطبان هستند که میل و نیاز خود را بر رسانه ها تحمیل کرده، بر سیاست گذاری آنها تأثیر می گذارند. از دید این نظریه، رسانه باید مخاطب محور باشد؛ یعنی باید تلاش خود را تنها در جهت تأمین امیال مخاطبان خود یا همان جلب لذت و دفع الم مصروف دارد تا بتواند به تعداد بیشتری از مخاطبان دست یابد. به زعم پردازندگان این نظریه، سخن مزبور با برخی از آموزه های صریح قرآن کریم تقابل دارد. قرآن کریم امیال طبیعی ازجمله میل به لذت در انسان را نه تنها انکار یا محکوم نمی کند، بلکه یک سلسله از تعالیم خود را بر آنها مبتنی ساخته است. از دید قرآن کریم، نیازهای واقعی انسان نیازهایی است که ارضای آنها موجب فعلیت یابی استعدادهای فطری انسان می شود. در مقابل، اندیشه غیردینی، نیازهای غریزی و حیوانی را در انسان نیاز اصیل تلقّی کرده و قاعدتاً رسانه را ملزم به تأمین آنها می داند. از نظر قرآن کریم، فقط ارضای نیازهای واقعی می تواند انسان را به هدف نهایی خلقت نزدیک کند. ازاین رو، یک رسانه مطلوب با معیار دینی، باید به نیاز، مصلحت و خواسته های معقول مخاطب توجه کند. در این نوشتار، سعی شده تا با عطف توجه به محتوای این نظریه، دیدگاه قرآن در خصوص نیازهای انسان و نحوة مواجهة با آنها تشریح گردد.
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    سال چهارم، شماره سوم، پیاپی 15، تابستان 1392، ص 5 ـ 24

    حسین رئیسی وانانی /کارشناس ارشد علوم ارتباطات دانشکده صدا و سیما قم        Mmehrabon1@yahoo.com

    دریافت: 15/ 7/ 1392 ـ پذیرش: 21/ 11/ 1392

    چکیده

    سخن اصلی نظریة «استفاده و رضامندی» این است که رسانه ها قدرت تأثیرگذاری اندکی بر مخاطب دارند و در مقابل، این مخاطبان هستند که میل و نیاز خود را بر رسانه ها تحمیل کرده، بر سیاست گذاری آنها تأثیر می گذارند. از دید این نظریه، رسانه باید مخاطب محور باشد؛ یعنی باید تلاش خود را تنها در جهت تأمین امیال مخاطبان خود یا همان جلب لذت و دفع الم مصروف دارد تا بتواند به تعداد بیشتری از مخاطبان دست یابد. به زعم پردازندگان این نظریه، سخن مزبور با برخی از آموزه های صریح قرآن کریم تقابل دارد. قرآن کریم امیال طبیعی ازجمله میل به لذت در انسان را نه تنها انکار یا محکوم نمی کند، بلکه یک سلسله از تعالیم خود را بر آنها مبتنی ساخته است. از دید قرآن کریم، نیازهای واقعی انسان نیازهایی است که ارضای آنها موجب فعلیت یابی استعدادهای فطری انسان می شود. در مقابل، اندیشه غیردینی، نیازهای غریزی و حیوانی را در انسان نیاز اصیل تلقّی کرده و قاعدتاً رسانه را ملزم به تأمین آنها می داند. از نظر قرآن کریم، فقط ارضای نیازهای واقعی می تواند انسان را به هدف نهایی خلقت نزدیک کند. ازاین رو، یک رسانه مطلوب با معیار دینی، باید به نیاز، مصلحت و خواسته های معقول مخاطب توجه کند. در این نوشتار، سعی شده تا با عطف توجه به محتوای این نظریه، دیدگاه قرآن در خصوص نیازهای انسان و نحوة مواجهة با آنها تشریح گردد.

    کلیدواژه ها: استفاده، رضامندی، مخاطب، رسانه، میل، نیاز، انگیزه.

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رئیسی وانانی، حسین.(1392) نظریه‌ی «استفاده و رضامندی» از دیدگاه قرآن کریم؛ بررسی کارکردی. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 4(3)، 5-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسین رئیسی وانانی."نظریه‌ی «استفاده و رضامندی» از دیدگاه قرآن کریم؛ بررسی کارکردی". فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 4، 3، 1392، 5-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رئیسی وانانی، حسین.(1392) 'نظریه‌ی «استفاده و رضامندی» از دیدگاه قرآن کریم؛ بررسی کارکردی'، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، 4(3), pp. 5-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رئیسی وانانی، حسین. نظریه‌ی «استفاده و رضامندی» از دیدگاه قرآن کریم؛ بررسی کارکردی. معرفت فرهنگی اجتماعی، 4, 1392؛ 4(3): 5-