TY - JOUR ID - 2020597 TI - مقایسه رویکرد روش‌شناختی فردگرایی در نظریه «مبادله اجتماعی» جورج هومنز با رویکرد «فردگرایی» استاد مصباح یزدی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 13 LA - fa SN - 2008-8582 AU - Mahdi, Yazdani AD - کارشناس ارشد - دانشگاه تهران AU - Hamid, Parsaniya AD - دانشیار - دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 15 IS - 3 SP - 27EP - 44محمدتقي مصباح ,جورج هومنز ,نظريه مبادله اجتماعي ,فردگرايي ,رفتارگرايي ,روان‌شناسي‌گرايي ,انتخاب عقلاني ,DO - 10.22034/marefatefarhangi.2024.2020597 AB - از دیرباز تا کنون دو روش عمده در تحلیل مسائل علوم اجتماعی وجود داشته است: برخی گرایش به تحلیل‌های خرد و برخی گرایش به تحلیل‌های کلان دارند. نظریه «مبادله اجتماعی» هومنز متأثر از دیدگاه خرد، مبنای تحلیل خود را رویکرد «فردگرایی» و به طور خاص، رفتارگرایی و روان‌شناسی‌گرایی قرار داده و متأثر از «رفتارگرایی» اسکینر است. یکی از عوامل مؤثر بر رویکرد فردگرایی در نظریه «مبادله اجتماعی» انتخاب عقلانی است. این نظریه در مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و انسان‌شناسی خود، رویکردی طبیعی، سکولار و این‌جهانی دارد. استاد مصباح با سعی در ارائه رویکردی الهی از انسان و جهان، برای انسان دو بعد مادی و معنوی در نظر می‌گیرد و انسان را در تعارض میان آن دو، قادر به انتخاب عقلانی بین حیات اخروی و حیات مادی می‌داند. در سطح معرفت‌شناسی نیز به سبب اعتقاد به دو ساحت عقل نظری و عملی، معتقد به مبدأ و معاد و حیات اخروی است. چالشی که در مبادی نظریه «مبادله اجتماعی» وجود دارد، معنابخشی به جهان و غایتمندی آن و پاسخ به مسئله ایثار و فداکاری در جامعه است. عقل مادی و ابزاری که نظریه مزبور در مبادی خود از آن بهره می‌برد، از پاسخگویی به این مسائل ناتوان است. در رویکرد اجتماعی استاد مصباح، مسئله ایثار و فداکاری در اجتماع معنایی جدی دارد. همچنین جهان و مسئله غایتمندی آن از مسائلی است که ایشان با توجه ‌به دو ساحت عقل نظری و عملی، مشکلات عقل را در این زمینه نقد و مرتفع نموده‌ است. UR - https://marefatefarhangi.nashriyat.ir/node/2020597 L1 - https://marefatefarhangi.nashriyat.ir/sites/marefatefarhangi.nashriyat.ir/files/article-files/2020597-1730967878.pdf ER -